Κάποιοι Έλληνες τραπεζίτες ίσως πίστευαν, ότι και αυτή η κρίση θα ξεπερασθεί εκ του ασφαλούς για τους ίδιους: λίγη κρατική βοήθεια εδώ, μερικά deal εσωτερικού, μεταξύ φίλων και γνωστών, μια γερή δόση «αφαίμαξης» της ελληνικής οικονομίας και αυτή η θύελλα θα κόπαζε. Λογάριασαν, όμως, όπως φαίνεται χωρίς τους «ξενοδόχους» της τρόικας και η Κομισιόν ανέλαβε να τους ρίξει λίγο πάγο, για να προσγειωθούν στη ζοφερή πραγματικότητα…
Ανάμεσα στις γραμμές της έκθεσης 121 σελίδων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην οποία αξιολογείται η επίδοση της Ελλάδας στα πρώτα βήματα εφαρμογής του τριετούς σταθεροποιητικού προγράμματος, αναδύεται η αυστηρή όψη των ψυχρών τεχνοκρατών των Βρυξελλών προς τους Έλληνες και ξεκαθαρίζουν οι κανόνες του παιχνιδιού, σε ένα σύστημα οικονομικής εξουσίας που έχει μάθει ακόμη και τις αποφάσεις δικαστηρίων να… αρχειοθετεί.
Η Κομισιόν θέτει δύο βασικούς κανόνες παιχνιδιού για τα επόμενα βήματα αναδιάρθρωσης του τραπεζικού κλάδου, που θα έλεγε κανείς ότι έπρεπε να είναι αυτονόητοι, αλλά στην Ελλάδα ακόμη και το αυτονόητο πρέπει να περνά στη σφαίρα του ρητώς διατυπωμένου:
Για να εξαγοράσει κάποιος μια κρατική τράπεζα, λέει η Κομισιόν στο κεφάλαιο της έκθεσής της που αφιερώνεται στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας, πρέπει να προηγηθεί ένας δημόσιος, διαφανής, διεθνής διαγωνισμός, σύμφωνα με τους κανόνες που τυπικά ακολουθούνται παντού στην Ευρώπη, σε κάθε περίπτωση πώλησης δημόσιας περιουσίας. «Προσοχή», είναι το απλό μήνυμα προς πολιτικούς και τραπεζίτες της Ελλάδας, «αυτή την φορά δεν παίζεται μόνοι». Δικαίωμα διεκδίκησης και της τελευταίας κρατικής τραπεζικής συμμετοχής που θα πουληθεί έχουν όλοι, Έλληνες και ξένοι τραπεζίτες, και οι διαδικασίες πώλησης πρέπει να είναι διαφανείς και δίκαιες.
Το δεύτερο ηχηρό μήνυμα της Κομισιόν ανάγεται, επίσης, στη σφαίρα του υγιούς ανταγωνισμού: καμία ελληνική τράπεζα, λένε οι κοινοτικοί, δεν μπορεί να προχωρά σε εξαγορές, όσο έχει στους λογαριασμούς των κεφαλαίων της κρατικές κεφαλαιακές ενισχύσεις. Πρώτα θα πρέπει να επιστρέφονται οι κρατικές ενισχύσεις και μετά να γίνονται όποια τολμηρά βήματα εξαγορών, αλλιώς νοθεύεται ο ανταγωνισμός και κάποιοι θα μετατραπούν σε μεγαλοτραπεζίτες, με το υστέρημα των φορολογουμένων. Αυτονόητη αλήθεια μεν, ξεχασμένη δε, κυρίως εν Ελλάδι, όπου τα «παπαγαλάκια» του τραπεζικού συστήματος κάθε μέρα προαναγγέλλουν και μια μεγάλη εξαγορά από μεγάλες τράπεζες, βολικά ξεχνώντας ότι οι ίδιες τράπεζες που υποτίθεται ότι έχουν αυτά τα επεκτατικά σχέδια έχουν λάβει κεφαλαιακές ενισχύσεις από το Δημόσιο και πριν τις επιστρέψουν απαγορεύεται να προχωρούν σε εξαγορές.
Αν αναζητήσει κανείς τον κοινό παρονομαστή αυτών των συστάσεων-υποδείξεων-κατηχήσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε ένα συμπέρασμα θα καταλήξει: ότι εμμέσως πλην σαφώς ευνοείται η έντονη δραστηριοποίηση ξένων τραπεζικών ομίλων στην αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος, παρά τις κραυγές αγωνίας ορισμένων Ελλήνων τραπεζιτών, που σε κάθε ευκαιρία μιλούν για τον «κίνδυνο αφελληνισμού» του τραπεζικού συστήματος –ο ίδιος «κίνδυνος», βέβαια, δεν υπήρχε πουθενά στον ορίζοντα επί χρόνια, όσο τα ξένα fund πρόσφεραν συνεχώς τον οβολό τους για αγορές ελληνικών τραπεζικών μετοχών, αλλά ανακαλύφθηκε ξαφνικά τώρα, καθώς γίνεται σαφές, ότι αυτή την φορά ο οβολός δεν προσφερθεί για να τον διαχειριστούν κατά το δοκούν οι Έλληνες τραπεζίτες, αλλά με την απαίτηση της άσκησης δικαιωμάτων διαχείρισης…
Όταν η Κομισιόν κάνει λόγο για ανοικτές, ευρωπαϊκού τύπου διαδικασίες αποκρατικοποιήσεων, όπου θα έχουν δικαίωμα ισότιμα να υποβάλλουν τις προσφορές τους και ξένοι τραπεζίτες, ή όταν υπενθυμίζει ότι δεν νοούνται εξαγορές από τις μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες, πριν επιστρέψουν τα κεφάλαια που τους έδωσε το Δημόσιο, δεν χρειάζεται φαντασία για να αντιληφθεί κανείς, ότι το παιχνίδι του επόμενου γύρου αναδιάρθρωσης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος δεν θα είναι ένα κλειστό ελληνικό πόκερ τραπεζιτών και πολιτικών, αλλά εκ προοιμίου κρατούνται θέσεις στο τραπέζι για όσους ξένους τραπεζίτες θελήσουν να δώσουν το «παρών».
Ανάμεσα στις γραμμές της έκθεσης 121 σελίδων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην οποία αξιολογείται η επίδοση της Ελλάδας στα πρώτα βήματα εφαρμογής του τριετούς σταθεροποιητικού προγράμματος, αναδύεται η αυστηρή όψη των ψυχρών τεχνοκρατών των Βρυξελλών προς τους Έλληνες και ξεκαθαρίζουν οι κανόνες του παιχνιδιού, σε ένα σύστημα οικονομικής εξουσίας που έχει μάθει ακόμη και τις αποφάσεις δικαστηρίων να… αρχειοθετεί.
Η Κομισιόν θέτει δύο βασικούς κανόνες παιχνιδιού για τα επόμενα βήματα αναδιάρθρωσης του τραπεζικού κλάδου, που θα έλεγε κανείς ότι έπρεπε να είναι αυτονόητοι, αλλά στην Ελλάδα ακόμη και το αυτονόητο πρέπει να περνά στη σφαίρα του ρητώς διατυπωμένου:
Για να εξαγοράσει κάποιος μια κρατική τράπεζα, λέει η Κομισιόν στο κεφάλαιο της έκθεσής της που αφιερώνεται στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας, πρέπει να προηγηθεί ένας δημόσιος, διαφανής, διεθνής διαγωνισμός, σύμφωνα με τους κανόνες που τυπικά ακολουθούνται παντού στην Ευρώπη, σε κάθε περίπτωση πώλησης δημόσιας περιουσίας. «Προσοχή», είναι το απλό μήνυμα προς πολιτικούς και τραπεζίτες της Ελλάδας, «αυτή την φορά δεν παίζεται μόνοι». Δικαίωμα διεκδίκησης και της τελευταίας κρατικής τραπεζικής συμμετοχής που θα πουληθεί έχουν όλοι, Έλληνες και ξένοι τραπεζίτες, και οι διαδικασίες πώλησης πρέπει να είναι διαφανείς και δίκαιες.
Το δεύτερο ηχηρό μήνυμα της Κομισιόν ανάγεται, επίσης, στη σφαίρα του υγιούς ανταγωνισμού: καμία ελληνική τράπεζα, λένε οι κοινοτικοί, δεν μπορεί να προχωρά σε εξαγορές, όσο έχει στους λογαριασμούς των κεφαλαίων της κρατικές κεφαλαιακές ενισχύσεις. Πρώτα θα πρέπει να επιστρέφονται οι κρατικές ενισχύσεις και μετά να γίνονται όποια τολμηρά βήματα εξαγορών, αλλιώς νοθεύεται ο ανταγωνισμός και κάποιοι θα μετατραπούν σε μεγαλοτραπεζίτες, με το υστέρημα των φορολογουμένων. Αυτονόητη αλήθεια μεν, ξεχασμένη δε, κυρίως εν Ελλάδι, όπου τα «παπαγαλάκια» του τραπεζικού συστήματος κάθε μέρα προαναγγέλλουν και μια μεγάλη εξαγορά από μεγάλες τράπεζες, βολικά ξεχνώντας ότι οι ίδιες τράπεζες που υποτίθεται ότι έχουν αυτά τα επεκτατικά σχέδια έχουν λάβει κεφαλαιακές ενισχύσεις από το Δημόσιο και πριν τις επιστρέψουν απαγορεύεται να προχωρούν σε εξαγορές.
Αν αναζητήσει κανείς τον κοινό παρονομαστή αυτών των συστάσεων-υποδείξεων-κατηχήσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε ένα συμπέρασμα θα καταλήξει: ότι εμμέσως πλην σαφώς ευνοείται η έντονη δραστηριοποίηση ξένων τραπεζικών ομίλων στην αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος, παρά τις κραυγές αγωνίας ορισμένων Ελλήνων τραπεζιτών, που σε κάθε ευκαιρία μιλούν για τον «κίνδυνο αφελληνισμού» του τραπεζικού συστήματος –ο ίδιος «κίνδυνος», βέβαια, δεν υπήρχε πουθενά στον ορίζοντα επί χρόνια, όσο τα ξένα fund πρόσφεραν συνεχώς τον οβολό τους για αγορές ελληνικών τραπεζικών μετοχών, αλλά ανακαλύφθηκε ξαφνικά τώρα, καθώς γίνεται σαφές, ότι αυτή την φορά ο οβολός δεν προσφερθεί για να τον διαχειριστούν κατά το δοκούν οι Έλληνες τραπεζίτες, αλλά με την απαίτηση της άσκησης δικαιωμάτων διαχείρισης…
Όταν η Κομισιόν κάνει λόγο για ανοικτές, ευρωπαϊκού τύπου διαδικασίες αποκρατικοποιήσεων, όπου θα έχουν δικαίωμα ισότιμα να υποβάλλουν τις προσφορές τους και ξένοι τραπεζίτες, ή όταν υπενθυμίζει ότι δεν νοούνται εξαγορές από τις μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες, πριν επιστρέψουν τα κεφάλαια που τους έδωσε το Δημόσιο, δεν χρειάζεται φαντασία για να αντιληφθεί κανείς, ότι το παιχνίδι του επόμενου γύρου αναδιάρθρωσης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος δεν θα είναι ένα κλειστό ελληνικό πόκερ τραπεζιτών και πολιτικών, αλλά εκ προοιμίου κρατούνται θέσεις στο τραπέζι για όσους ξένους τραπεζίτες θελήσουν να δώσουν το «παρών».