Έκτακτη εισφορά σε εισοδήματα μεγαλύτερα των 12.000 ευρώ, με κλιμακωτό συντελεστή, περιλαμβάνεται στα μέτρα του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος . Η «έκτακτη» εισφορά θα ισχύσει για τέσσερα χρόνια και μάλιστα με αναδρομική ισχύ για τα εισοδήματα του 2010.Τα πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα ύψους 6,4 δισ. ευρώ του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Πλαισίου προβλέπουν πρόσθετους φόρους 2,45 δισ. ευρώ το 2011, μείωση δαπανών για μισθούς στο δημόσιο κατά 800 εκατ. ευρώ, περικοπές επιδομάτων 833 εκατ. ευρώ, μειώσεις 629 εκατ. ευρώ στις κοινωνικές μεταβιβάσεις, εξοικονόμηση 500 εκατ. ευρώ από συγχωνεύσεις στο Δημόσιο, και περικοπές 700 εκατ. ευρώ στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Θα επιβληθεί εισφορά αλληλεγγύης, αντί της μείωσης του αφορολόγητου ορίου εισοδήματος και της εξίσωσης του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης, για εισοδήματα μεγαλύτερα των 12.000 ευρώ, που θα είναι πιθανότατα κλιμακωτή, από 1% έως 4% ανάλογα µε το ύψος του εισοδήματος.
Η εισφορά θα ισχύσει για τουλάχιστον 4 χρόνια, ενώ θα εφαρμοσθεί αναδρομικά από εφέτος για τα εισοδήματα του 2010.
Επίσης, μεταξύ των δεσμεύσεων της κυβέρνησης στην τρόικα για πρόσθετα μέτρα για φέτος, αλλά και για την περίοδο 2012-2015, περιλαμβάνονται η μετάταξη προϊόντων και υπηρεσιών στον υψηλό συντελεστή 23%, η έκτακτη εισφορά στους κατόχους Ι.Χ., η επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων με αυστηρό έλεγχο της πορείας τους, καθώς και δραστικό ψαλίδι στις δημόσιες δαπάνες.
Όπως αποκαλύπτεται στην έκθεση της τρόικας, που διέρρευσε στη Γερμανία χωρίς να δημοσιοποιηθεί και στην Ελλάδα, η κυβέρνηση έχει ήδη δεσμευτεί για όλο το πακέτο των μέτρων που θα περιλαμβάνει το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, το οποίο υποτίθεται ότι βρίσκεται ακόμη στη φάση της επεξεργασίας.
Οι δανειστές μας αποδέχονται ότι έπεσαν έξω στις προβλέψεις τους για το μέγεθος της ύφεσης, εκτιμώντας ότι θα είναι «βαθύτερη και πιο παρατεταμένη». Παρά ταύτα, τόσο το ΔΝΤ όσο και η Ε.Ε. προειδοποιούν ότι δεν μπορεί να γίνει η εκταμίευση της πέμπτης δόσης του δανείου, αν προηγουμένως δεν διασφαλιστεί η κάλυψη των δανειακών αναγκών της Ελλάδας για το 2012. Νωρίτερα, μιλώντας στη Γερμανία (Koenigsten), ο υπουργός Οικονομικών Σόιμπλε εκτίμησε ότι το ύψος του νέου πακέτου που θα πρέπει να χορηγηθεί στη χώρα μας, για να καλύπτει τις ανάγκες της ως τα μέσα του 2014, αγγίζει τα 90 δισ. ευρώ.
Η τρόικα στην έκθεσή της διαπιστώνει ότι η κυβέρνηση δεν έχει προχωρήσει ικανοποιητικά στο μέτωπο της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, αποδίδοντας στην αβελτηρία αυτή ένα μέρος της ευθύνης για τις αποκλίσεις που εμφανίζει ο προϋπολογισμός από τους στόχους. Όσον αφορά τα μέτρα για τα οποία έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση, προκειμένου να καλύψει τις αποκλίσεις αυτές, η έκθεση ενδεικτικά αναφέρει την έκτακτη εισφορά στα Ι.Χ. μεγάλου κυβισμού, καθώς και τη μετάταξη στον υψηλό συντελεστή 23% των υπηρεσιών εστίασης, αύξηση της φορολογίας των ακινήτων, μείωση των φοροαπαλλαγών, αύξηση στα τέλη κυκλοφορίας. Στο πολιτικό πεδίο, ενδιαφέρουσα είναι η εκτίμηση της τρόικας, η οποία «διαπιστώνει σημεία σύγκλισης μεταξύ του προγράμματος της κυβέρνησης και της Νέας Δημοκρατίας».
Το πακέτο των μέτρων για το 2011 και του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος 2011-15
Το νέο πακέτο περικοπών και φόρων προβλέπει:
Α. Δαπάνες
* Περικοπές του μισθολογικού κόστους στο Δημόσιο τουλάχιστον 800 εκατ. φέτος, πρόσθετα 660 εκατ. ευρώ το 2012, 398 εκατ. ευρώ το 2013 και 246 εκατ. ευρώ το 2014, και 71 εκατ. ευρώ το 2015. Οι περικοπές αυτές θα προέλθουν από την επέκταση του κανόνα αποχωρήσεων 1 προς 10 αντί 1 προς 5, το ενιαίο μισθολόγιο, τη μείωση των επιδομάτων και την αύξηση των ωρών εργασίας.
* Μείωση των λειτουργικών δαπανών του Δημοσίου κατά τουλάχιστον 100 εκατ. ευρώ το 2011, 134 εκατ. ευρώ το 2012, 230 εκατ. ευρώ το 2013, 575 εκατ. ευρώ το 2014 και 65 εκατ. ευρώ το 2015.
* Περικοπή των επιδοτήσεων φορέων του Δημοσίου (σχολεία, ΑΕΙ) και κατάργηση άλλων, προκειμένου οι σχετικές δαπάνες να μειωθούν κατά 500 εκατ. ευρώ φέτος και αθροιστικά κατά 855 εκατ. ευρώ την περίοδο 2012-15.
* Εξοικονόμηση τουλάχιστον 468 εκατ. ευρώ φέτος και άνω του 1 δισ. ευρώ στην τετραετία από δημόσιες επιχειρήσεις, όπως ΟΑΣΑ, ΕΑΒ κ.ά.
* Περικοπή αμυντικών δαπανών κατά 250 εκατ. ευρώ το 2013 και 350 εκατ. ευρώ το 2014, στα οποία θα πρέπει να προστεθούν και τα 830 εκατ. ευρώ από τη μη παραλαβή παραγγελιών την περίοδο 2010-15.
* Μείωση της ιατροφαρμακευτικής δαπάνης τουλάχιστον κατά 310 εκατ. ευρώ φέτος και άλλα 1,4 δισ. ευρώ έως το 2015.
* Περικοπές κοινωνικών επιδομάτων και μείωση επικουρικών συντάξεων τουλάχιστον κατά 833 εκατ. ευρώ το 2011 και κατά 5,4 δισ. ευρώ την περίοδο 2012-15.
* Περικοπή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 700 εκατ. ευρώ φέτος.
Β. Έσοδα
* Πρόσθετους φόρους 2,450 δισ. ευρώ φέτος και 3,6 δισ. ευρώ το 2012-15.
* Από τη βελτίωση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, το υπουργείο προσδοκά να συγκεντρώσει το 2013 878 εκατ. ευρώ και πάνω από 1,1 δισ. το 2015.
* Αύξηση των κοινωνικών εισφορών (από αύξηση εισφοράς ΟΓΑ, εισφορές υπέρ ανέργων κ.λπ.) προκειμένου να εισπραχθούν φέτος 629 εκατ. ευρώ και 2,4 δισ. ευρώ την περίοδο 2012-15.
Για τις αποκρατικοποιήσεις η κυβέρνηση, σύμφωνα πάντα με την έκθεση της τρόικας, δεσμεύεται να επιταχύνει τις σχετικές διαδικασίες, ενώ συμφωνήθηκε ότι στο Ταμείο Δημόσιας Περιουσίας που θα συσταθεί, θα μετέχουν έχοντας ενεργό ρόλο εκπρόσωποι της τρόικας και ο έλεγχος για την πορεία του θα γίνεται ανά τρίμηνο. Όσον αφορά τις αλλαγές του χρονοδιαγράμματος, όπως αποκαλύπτεται στο έγγραφο της τρόικας, η πώληση του 34% του ΟΠΑΠ δρομολογείται για φέτος, αντί για το 2012 που είχε προγραμματιστεί αρχικώς. Επιπλέον, το Δημόσιο δεσμεύεται να πωλήσει την άμεση συμμετοχή του 1,6% που διαθέτει στην Εθνική Τράπεζα. Συνάντηση για το θέμα αυτό είχε χθες η διοίκηση της Εθνικής (Β. Ράπανος και Απ. Ταμβακάκης) με τον υπουργό Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου.
Η τρόικα παραδέχεται στην έκθεση ότι έχουν γίνει βήματα όλο το διάστημα προς τη σωστή κατεύθυνση, παρατηρεί ωστόσο ότι οι μεταρρυθμίσεις έχουν βαλτώσει. Όσον αφορά τις προβλέψεις της για την πορεία της οικονομίας, οι προβλέψεις είναι σαφώς πιο απαισιόδοξες από τις αρχικές, εκτιμώντας ότι η χώρα αντιμετωπίζει μια πιο σοβαρή ύφεση. Έτσι, για φέτος προβλέπεται μείωση του ΑΕΠ κατά 3,8%, όμως για το 2012 η ανάκαμψη θα είναι πιο υποτονική, εκτιμώντας ότι το ΑΕΠ θ' ανακάμψει μόλις κατά 0,6% έναντι αρχικής πρόβλεψης 1,1%.
Για την κατάσταση στο χρηματοπιστωτικό τομέα, η τρόικα εκτιμά ότι παραμένει τεταμένη, διαπιστώνοντας ωστόσο ότι οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν επαρκή κεφάλαια. Προανήγγειλε ωστόσο την επιβολή πρόσθετων προβλέψεων στις τράπεζες από την Τράπεζα της Ελλάδος, προκειμένου οι τράπεζες να είναι επαρκώς προετοιμασμένες για μια «πιθανή περαιτέρω επιδείνωση» της κατάστασης. Οι πρόσθετες προβλέψεις θα είναι ανάλογες με το προφίλ και τις ιδιαιτερότητες που εμφανίζει η κάθε τράπεζα ξεχωριστά.