του Μάκη ΠολλάτουΤρόπους ώστε να πειθαναγκάσουν την ελληνική πλευρά να αποσύρει την απαίτηση να αλλάξουν τα διαβατήρια των πολιτών της FYROM (προκειμένου να αντικατασταθεί ο χαρακτηρισμός της υπηκοότητας των Σκοπιανών σαν «Μακεδόνων» από άλλο επίθετο) εξέταζαν στα τέλη του 2009 Αμερικανοί και Γάλλοι αξιωματούχοι.
Σε ένα από τα διαβαθμισμένα έγγραφα του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών που αποκαλύφθηκαν από την ιστοσελίδα wikileaks, γίνεται αναφορά στις συναντήσεις που είχε στις 11 Σεπτεμβρίου του 2009 ο βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ κ. Φίλιπ Γκόρντον με ανώτατα στελέχη της γαλλικής κυβέρνησης.
Στη συνάντηση του κ. Γκόρντον με τον διπλωματικό σύμβουλο της Γαλλικής προεδρίας κ. Ζαν Νταβίντ Λεβίτ στις 11 Σεπτεμβρίου του 2009 στο Παρίσι, συζητήθηκε μεταξύ άλλων και το θέμα των Σκοπίων (Macedonia αναφέρεται στο επίσημο ντοκουμέντο). Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο διαβαθμισμένο σαν απόρρητο έγγραφο που δημοσιεύθηκε από το wikileaks, οι κύριοι Γκόρντον και Λεβίτ αναφέρονται εμμέσως στις (επικείμενες τότε) εκλογές στην Ελλάδα της 4ης Οκτωβρίου του 2009.
«Ο Λεβίτ εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι μια καινούρια ελληνική κυβέρνηση θα ήταν περισσότερο σταθερή και θα επέτρεπε μεγαλύτερη ευελιξία για πρόοδο στη διαμάχη της Ελλάδας με τα Σκόπια για το ζήτημα της ονομασίας» («in the Greek-Macedonian name dispute», αναφέρεται επακριβώς στο τηλεγράφημα).
Απαντώντας, ο Αμερικανός βοηθός υπουργός Εξωτερικών συμφώνησε με το συνομιλητή του ότι «είτε μια πιο στέρεη συντηρητική ή μια σοσιαλιστική κυβέρνηση θα ήταν ένας δυνατότερος και πιο ευέλικτος εταίρος στις διαπραγματεύσεις.
Μάλιστα, ο κ. Γκόρντον εξέφρασε την ελπίδα του ότι αν η διεθνής κοινότητα μπορούσε να πείσει την «Μακεδονία» (με τον τρόπο αυτό χαρακτηρίζει τα Σκόπια ο Αμερικανός διπλωμάτης) να εγκαταλείψει την ιδέα της διεξαγωγής δημοψηφίσματος (σσ μέσω του οποίου, όπως έχει πει ο πρωθυπουργός της FYROM, οι πολίτες των Σκοπίων θα εγκρίνουν ή θα απορρίψουν πιθανή συμβιβαστική λύση) και έπειθε την Ελάδα να εγκαταλείψει την αναγκαιότητα της αλλαγής των διαβατηρίων, τότε θα μπορούσε να σημειωθεί πρόοδος.
Επί της ουσίας, το αμερικανικό Στέητ Ντηπάρτμεντ και τα Ηλύσια Πεδία προσπαθούσαν να προετοιμάσουν το έδαφος για μια αμοιβαία απόσυρση της αξίωσης για δημοψήφισμα από τα Σκόπια και του ελληνικού αιτήματος για αλλαγή των διαβατηρίων των πολιτών της FYROM, ώστε να επιτευχθεί λύση.
Όμως, η απειλή του κ. Νίκολα Γκρούεφσκι ότι όποια λύση επιτευχθεί στις συνομιλίες Αθηνών και Σκοπίων με την μεσολάβηση των Ηνωμένων Εθνών θα τεθεί σε δημοψήφισμα, είναι μία τακτική κίνηση που οι Σκοπιανοί “ κραδαίνουν” την τελευταία τριετία. Από την άλλη, το αίτημα των ελληνικών κυβερνήσεων –σε περίπτωση που επιτευχθεί λύση- να αλλάξουν τα διαβατήρια της πΓΔΜ ώστε οι Σκοπιανοί να χαρακτηρίζονται ως πολίτες που θα φέρουν το όνομα της χώρας που θα συμφωνηθεί ακουμπά την ουσία του προβλήματος. Δεν είναι δυνατόν, για παράδειγμα, τα Σκόπια να ονομαστούν (η αναφορά είναι τυχαία) «Βόρεια Μακεδονία» και οι πολίτες της χώρας να αναφέρονται σαν Μακεδόνες, όπως επιδιώκουν οι γείτονες.
Ακόμη και σήμερα που η επίσημη ονομασία της γειτονικής χώρας είναι FYROM, η υπηκοότητα του Σκοπιανού είναι επισήμως «of the former Yugoslav Republic of Macedonia».
Διότι όπως γνωρίζουν καλά οι Έλληνες διπλωμάτες, η προσπάθεια των Σκοπιανών είναι να εμφανίσουν την ύπαρξη μακεδονικής γλώσσας και μακεδονικής ταυτότητας, άρα να επιβάλλουν την ύπαρξη μιας δήθεν μακεδονικής εθνότητας.
Το γεγονός ότι, όπως αποκαλύπτεται από τα ντοκουμέντα του αμερικανικού Στέητ Ντηπάρτμεντ που διέρρευσαν στο wikileaks, υπήρχε προεργασία για την παράκαμψη των ελληνικών απόψεων δίνει ακόμη ένα επιχείρημα στα υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Εξωτερικών. Και πλέον ουδείς μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν γνωρίζει τι προσπαθούν να κάνουν χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες προκειμένου να λυθεί το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων.
Για Κύπρο
Με διπλωματική συγκατάβαση αντιμετώπισε η Άγκυρα την καθυστερημένη απάντηση του πρωθυπουργού της Ελλάδας κ. Γιώργου Παπανδρέου στην επιστολή που του είχε αποστείλει τον Οκτώβριο του 2009 ο κ. Ταγίπ Ερντογάν. Στη συνάντηση του υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ κ. Ουίλλιαμ Μπερνς με τον Τούρκο ομόλογό του κ. Φεριντούν Σινιρλίογλου στις 18 Φεβρουαρίου του 2010 στην Άγκυρα, ο Τούρκος υφυπουργός Εξωτερικών χαρακτήρισε κατανοητή την καθυστέρηση της απάντησης του έλληνα πρωθυπουργού εξαιτίας της ενασχόλησής του κ. Παπανδρέου με την οξεία οικονομική κρίση. Βασιζόμενος στην απάντηση του έλληνα πρωθυπουργού, ο κ. Σινιρλίογλου αναφέρεται ότι είπε στον αμερικανό συνομιλητή του πως η Τουρκία αναμένει σύντομα την έναρξη νέων συνομιλιών με την Ελλάδα.
Επισημαίνεται ιδιαίτερα ότι ο κ. Σινιρλίογλου είναι ο επικεφαλής της τουρκικής διαπραγματευτικής ομάδας στις εν εξελίξει διερευνητικές επαφές του τουρκικού με το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας.
Στη συνομιλία Μπερνς – Σινιρλίογλου, το περιεχόμενο της οποίας περιλαμβάνεται σε τηλεγράφημα της αμερικανικής πρεσβείας στην Άγκυρα προς το Στέητ Ντηπάρτμεντ στις 25 Φεβρουαρίου του 2010, ο Τούρκος υφυπουργός είπε στον Αμερικανό ομόλογό του ότι η Αυστρία, η Γαλλία και η Κύπρος εναντιώνονται στην ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Ο κ. Σινιρλίογλου αναφέρθηκε ειδικότερα στη στάση της Γαλλίας και προειδοποίησε ότι η αντίθεσή της στην ένταξη της Τουρκίας “ βαθαίνει το πολιτιστικό χάσμα” ανάμεσα στην χριστιανική Ευρώπη και τον μουσουλμανικό κόσμο.
Συνομιλώντας για τις απ’ ευθείας διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων για την επανένωση της Κύπρου, ο Τούρκος διπλωμάτης εξέφρασε την δυσαρέσκειά του για αυτό που χαρακτηρίζει “ αδιαφορία” των Ελληνοκυπρίων για τη διαδικασία. Η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση “ καθιστά τους Ελληνοκύπριους άτρωτους”. “ Οι Ελληνοκύπριοι θέλουν να ξεχάσει ο κόσμος την πρόοδο που επιτεύχθηκε με το σχέδιο Ανναν το 2004. Ισχυρίζονται ότι οι σχέσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων αποτελούν εσωτερική υπόθεση, αν και , βάσει συνθηκών, αποτελούν διεθνές θέμα εδώ και 50 χρόνια”, είπε. Σύμφωνα με τον κ. Σινιρλίογλου, η πρόταση του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ για κοινή ψηφοφορία θα έπρεπε να αποτελέσει σημείο καμπής, αλλά οι Ελληνοκύπριοι δεν ανταποκρίθηκαν. Ο Τούρκος υφυπουργός Εξωτερικών προέβλεψε προφητικά ότι η τουρκοκυπριακή κοινότητα θα εκφράσει την απογοήτευσή της καταψηφίζοντας τον κ. Μεχμέτ Αλί Ταλάτ στις εκλογές του Απριλίου και επανέλαβε την έκκληση για άμεση και σε υψηλότερο επίπεδο αμερικανική εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις.