Του Γιώργου Παλαιτσάκη -georgepalaitsakis@gmail.comΗ ανακοίνωση των μέτρων θα γίνει μετά τις εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση (μετά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου).
Το υπουργείο Οικονομικών έχει αναθεωρήσει τις εκτιμήσεις του για το ύψος των συνολικών δαπανών του τακτικού κρατικού προϋπολογισμού του 2010 σε επίπεδο χαμηλότερο κατά 1,76 δισ. ευρώ από αυτό που προβλέπει το μνημόνιο! Η πρόβλεψη για τις δαπάνες του φετινού τακτικού προϋπολογισμού αναθεωρήθηκε στα μουλωχτά πριν από λίγες ημέρες, από τα 67,873 δισ. ευρώ, που προβλέπει το μνημόνιο, στα 66,11 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι για τους τελευταίους μήνες του τρέχοντος έτους προγραμματίζονται νέες έκτακτες περικοπές δαπανών, ύψους 1,76 δισ. ευρώ.
Από την άλλη πλευρά, στο σκέλος των καθαρών εσόδων του φετινού τακτικού προϋπολογισμού, η υστέρηση κατά το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου έφθασε στο ύψος-ρεκόρ των 2,6 δισ. ευρώ και εκτιμάται ότι θα υπερβεί τα 4 δισ. ευρώ έως το τέλος του έτους, επιβαρύνοντας ισόποσα τον προϋπολογισμό του 2011, αν δεν ληφθούν εντός των τελευταίων μηνών του τρέχοντος έτους νέα έκτακτα δημοσιονομικά μέτρα, με στόχο είτε τον περιορισμό των αποκλίσεων του τρέχοντος προϋπολογισμού είτε την περαιτέρω ενίσχυση του προϋπολογισμού του 2011............Το υπουργείο έχει αναθεωρήσει σε επίπεδο χαμηλότερο κατά 1,36 δισ. ευρώ την αρχική πρόβλεψη του μνημονίου για το ύψος των καθαρών εσόδων που θα έχουν εισπραχθεί μέχρι το τέλος του 2010, αναγνωρίζοντας μικρό μέρος της αναμενόμενης υστέρησης. Συγκεκριμένα, προβλέπει πλέον ότι μέχρι τις 31-12-2010 τα καθαρά έσοδα θα έχουν αυξηθεί κατά 10,9% και θα έχουν ανέλθει σε 53,763 δισ. ευρώ, αντί να αυξηθούν κατά 13,7% και να φθάσουν στα 55,124 δισ. ευρώ, όπως προβλέπει το μνημόνιο. Πληροφορίες αναφέρουν εξάλλου ότι έπεται και συνέχεια με περαιτέρω αναθεώρηση του στόχου για τα καθαρά έσοδα σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα.
Φιλολαϊκές πινελιές
Στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει την υστέρηση των εσόδων η κυβέρνηση σχεδιάζει να νομοθετήσει μια πρώτη δέσμη ήπιων φοροεισπρακτικών μέτρων έκτακτης ανάγκης, τα οποία όμως θα έχουν χαρακτήρα φιλολαϊκό. Τα μέτρα αυτά θα ψηφιστούν, για προφανείς λόγους, πριν από τις εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση, δηλαδή το αργότερο μέχρι το τέλος Οκτωβρίου. Θα προβλέπουν την περαίωση των εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων της πενταετίας 2000-2004 με διαδικασία συνοπτικού φορολογικού ελέγχου, καθώς και την παροχή κινήτρων για την εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το δημόσιο. Επιπλέον θα νομοθετήσει νέα διάταξη, με την οποία θα προβλέπεται η ενίσχυση των παρεχόμενων κινήτρων προς τους φορολογούμενους για τη συλλογή αποδείξεων λιανικής πώλησης ή παροχής υπηρεσιών από επιχειρήσεις και επιτηδευματίες.
Πέραν των μέτρων αυτών, η κυβέρνηση δεν πρόκειται να λάβει καμία άλλη νομοθετική πρωτοβουλία άμεσης απόδοσης για την κάλυψη των αποκλίσεων του φετινού προϋπολογισμού μέχρι τη διεξαγωγή των εκλογών για την ανάδειξη των επικεφαλής σε περιφέρειες και δήμους. Μάλιστα, καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου θα προσπαθήσει να αποφύγει οποιαδήποτε νύξη στην αναγκαιότητα προσφυγής σε νέα έκτακτα αντιλαϊκά μέτρα, προκειμένου να μην υποστεί απώλειες στις εκλογές.
Τι θα πει η τρόικα
Θεωρείται, ωστόσο, πολύ δύσκολο να αποτρέψει μια προαναγγελία νέων έκτακτων μέτρων από την πλευρά των στελεχών της τρόικας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που αναμένεται να επισκεφθούν την Αθήνα εντός του δεύτερου δεκαπενθημέρου του Οκτωβρίου για τον τακτικό τριμηνιαίο έλεγχο στην πορεία της ελληνικής οικονομίας.
Η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί τελικά να προχωρήσει στη λήψη των νέων έκτακτων μέτρων μετά τις εκλογές υπό την πίεση και της τρόικας. Οι επικεφαλής του κλιμακίου του ΔΝΤ, της Κομισιόν και της ΕΚΤ θα απαιτήσουν να ληφθούν νέα έκτακτα μέτρα το αργότερο μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου, προκειμένου να εγκρίνουν την εκταμίευση της τρίτης δόσης του δανείου των 110 δισ. ευρώ, που έχει προγραμματιστεί για τις αρχές Δεκεμβρίου.
Όπως όλα δείχνουν, τα νέα έκτακτα αντιλαϊκά μέτρα θα επιβληθούν επειδή η υστέρηση στα καθαρά έσοδα του φετινού τακτικού κρατικού προϋπολογισμού θα υπερβεί ακόμη και την πιο απαισιόδοξη εκτίμηση του υπουργείου Οικονομικών και θα φθάσει σε επίπεδα υψηλότερα των 4 δισ. ευρώ! Η υστέρηση θα οφείλεται στους εξής λόγους:
1. Στη βαθιά ύφεση στην οποία έχει περιέλθει η ελληνική οικονομία εξαιτίας των υπέρμετρων και αλλεπάλληλων αυξήσεων στους έμμεσους φόρους αλλά και των περικοπών σε μισθούς και συντάξεις. Το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους η ύφεση ξεπέρασε το 3,5%. Παρά τους ισχυρισμούς του υπουργού Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου ότι η ύφεση θα περιοριστεί κάτω από το 4% που προβλέπει το μνημόνιο, αντικειμενικοί παρατηρητές εκτιμούν ότι η ύφεση θα είναι τελικά υψηλότερη του 4%. Είναι προφανές ότι τα μέτρα με τα οποία επιβλήθηκαν αυξήσεις φόρων και περικοπές αποδοχών προκάλεσαν σημαντική μείωση της κατανάλωσης και των εισοδημάτων, δηλαδή βαθιά ύφεση, που με τη σειρά της οδήγησε σε μείωση αντί σε αύξηση των φορολογικών εσόδων. Κατανάλωση και εισοδήματα αποτελούν τη φορολογητέα ύλη. Η συρρίκνωσή τους, που οδηγεί στην ύφεση της οικονομίας, είναι αναπόφευκτο να οδηγήσει και σε σημαντική υστέρηση των εισπράξεων του δημοσίου από άμεσους και έμμεσους φόρους.
2. Στη συρρίκνωση του φοροελεγκτικού και φοροεισπρακτικού μηχανισμού από την κυβέρνηση. Η νομοθέτηση των νέων επαχθέστατων ρυθμίσεων για το ασφαλιστικό καθεστώς των δημοσίων υπαλλήλων, που προβλέπουν την απότομη αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης έως και κατά 15 έτη από το 2011 και μετά, οδηγεί φέτος σε αποχωρήσεις χιλιάδων εφοριακών και τελωνειακών υπαλλήλων με ώριμα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, οι οποίοι προτιμούν να βγουν φέτος στη σύνταξη, για να προλάβουν το ισχύον μέχρι 31-12-2010 ευνοϊκότερο καθεστώς. Οι κενές οργανικές θέσεις σε ΔΟΥ και τελωνεία υπερβαίνουν πλέον τις 4.000. Την ίδια ώρα, η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών επιμένει να μην εξαιρεί από τον κανόνα του παγώματος των προσλήψεων 877 νέους που πέτυχαν από το 2009 σε διαγωνισμό του ΑΣΕΠ για την κάλυψη κενών οργανικών θέσεων σε εφορίες, τελωνεία και άλλες υπηρεσίες του υπουργείου.
Ποια μέτρα πρέπει να περιμένουμε
Πληροφορίες της “Μ” αναφέρουν ότι τα νέα αυτά μέτρα θα προβλέπουν:
Νέα περικοπή, ακόμη και κατάργηση ή προσωρινή αναστολή της χορήγησης του δώρου Χριστουγέννων στο δημόσιο.
Έκτακτες δραστικές περικοπές των ήδη μειωμένων επιχορηγήσεων προς φορείς του δημοσίου, καθώς και των λειτουργικών δαπανών των υπουργείων.
Νέο πάγωμα στις επιστροφές φόρου.
Πρώιμη είσπραξη της έκτακτης εισφοράς που προβλέπεται να επιβληθεί κανονικά από το 2011 στις επιχειρήσεις που δήλωσαν κέρδη άνω των 100.000 ευρώ για τη χρήση του 2009.
Μείωση του αφορολογήτου του νέου Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας που έχει τεθεί σε ισχύ από φέτος, αλλά δεν έχει ακόμη εφαρμοσθεί. Το αφορολόγητο όριο του νέου ΦΜΑΠ θα μειωθεί από τα 400.000 ευρώ στα 300.000 ευρώ ή ακόμη και στα 200.000 ευρώ, προκειμένου να υπαχθούν στον νέο φόρο όσο το δυνατόν περισσότεροι ιδιοκτήτες ακινήτων και να μεγιστοποιηθούν τα προσδοκώμενα έσοδα του δημοσίου.
Νέες αυξήσεις εμμέσων φόρων. Στην παραδοσιακή πλέον συνταγή των αυξήσεων στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης των καυσίμων, των αλκοολούχων ποτών και των τσιγάρων θα προστεθούν αυξήσεις στα φορολογικά τέλη κινητής τηλεφωνίας και πιθανότατα νέες αναπροσαρμογές στους συντελεστές του ΦΠΑ (σε αντικατάσταση του αρχικά συμφωνηθέντος με την τρόικα μέτρου των μετατάξεων μεγάλου αριθμού προϊόντων και υπηρεσιών