Ο ευρωπαϊκός μηχανισμός στήριξης, που αποφασίστηκε στις Βρυξέλλες, «χαλάρωσε» και ορισμένες διατάξεις για το ασφαλιστικό, που ενέκρινε σήμερα το απόγευμα το υπουργικό συμβούλιο και παρουσίασε ο αρμόδιος υπουργός, Ανδρέας Λοβέρδος. Το σχέδιο νόμου θα προωθηθεί με τη μορφή του κατεπείγοντος για ψήφιση από τη Βουλή.Το βασικό χαρακτηριστικό είναι ότι τα 40 χρόνια εργασίας για τη συνταξιοδότηση γίνονται δυνητικά, ώστε να πάρει κάποιος το ανώτατο κλιμάκιο της σύνταξης που δικαιούται. Διατηρείται έτσι το δικαίωμα κάποιου να βγει από το σύστημα εργασίας και στα 35 και στα 37 και στα 39 χρόνια εργασίας.
Το δεύτερο σημείο αφορά τα ώριμα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, που διασφαλίζονται με ειδική ρύθμιση και ως προς τα χρόνια και ως προς το ύψος της συντάξεως.
Ειδικότερα, όπως προβλέπεται στο προσχέδιο:
- Θεσπίζεται βασική σύνταξη 360 ευρώ. Η σύνταξη αυτή δίδεται ανεξάρτητα αν ο συνταξιούχος έχει έστω και ένα ένσημο και με τα εισοδηματικά κριτήρια που έχει σήμερα ο ΟΓΑ (5.000 ευρώ κατά άτομο, 10.000 ευρώ ανά οικογένεια).
- Ανταποδοτική σύνταξη, δηλαδή η σχέση της σύνταξης με τις καταβαλλόμενες εισφορές και το χρόνο εργασίας. Το σύστημα αρχίζει – όπως και αυτό της βασικής σύνταξης - να εφαρμόζεται από το 2018.
Στην αρχή υπολογίζονται τα χρόνια του εργασιακού βίου από το 2013 και προστίθεται κάθε έτος, το οποίο περνά αυτομάτως στους σχετικούς υπολογισμούς, με στόχο να φθάσουμε το 2030 στα 17 χρόνια και με προοπτική να καλυφθεί το σύνολο του εργασιακού βίου.
Ο χρόνος εργασίας χωρίζεται σε τριετίες, η δε τελευταία, από τα 36 και μετά, έχει μεταβαλλόμενους συντελεστές ανά έτος, ούτως ώστε να δημιουργείται κίνητρο παραμονής έως τα 40 χρόνια στην εργασία.
Παραδείγματα:
ΙΚΑ
α. Συντάξιμες Αποδοχές: 775 Ευρώ 30 χρόνια
Ισχύον: 495,7 ευρώ Νέο: 529,7 ευρώ (+6,86%)
β. Συντάξιμες Αποδοχές: 1050 Ευρώ 25 χρόνια
Ισχύον 525 ευρώ Νέο: 566 ευρώ (+7,9%)
γ. Συντάξιμες Αποδοχές: 1100 Ευρώ 40 χρόνια
Ισχύον: 735 Ευρώ Νέο: 788 Ευρώ (+7,2%)
δ. Συντάξιμες Αποδοχές: 1650 Ευρώ 35 χρόνια
Ισχύον: 1155 ευρώ Νέο: 1071 Ευρώ (-7,2%)
Συντάξιμες Αποδοχές: 1650 Ευρώ 40 χρόνια
Ισχύον: 1155 ευρώ Νέο: 1293 Ευρώ (+12%)
__________________________________________
ε. Συντάξιμες Αποδοχές: 2100 Ευρώ 25 χρόνια
Ισχύον: 1050 ευρώ Νέο: 946 Ευρώ (-9,8%)
Συντάξιμες Αποδοχές: 2100 Ευρώ 37 χρόνια
Ισχύον: 1470 ευρώ Νέο: 1476 Ευρώ (0,4%)
Συντάξιμες Αποδοχές: 2100 Ευρώ 40 χρόνια
Ισχύον: 1470 ευρώ Νέο: 1665 Ευρώ (+13,3%)
___________________________________________
στ. Συντάξιμες Αποδοχές: 2500 Ευρώ 25 χρόνια
Ισχύον: 1250 ευρώ Νέο: 1108 Ευρώ (-11,3%)
Συντάξιμες Αποδοχές: 2100 Ευρώ 30 χρόνια
Ισχύον: 1500 ευρώ Νέο: 1346 Ευρώ (-10,2%)
Συντάξιμες Αποδοχές: 2100 Ευρώ 35 χρόνια
Ισχύον: 1750 ευρώ Νέο: 1627 Ευρώ (-7%)
Συντάξιμες Αποδοχές: 2100 Ευρώ 40 χρόνια
Ισχύον: 1750 ευρώ Νέο: 1986 Ευρώ (+13,5%)
__________________________________________
ζ. Συντάξιμες Αποδοχές: 3600 Ευρώ 25 χρόνια
Ισχύον: 1800 ευρώ Νέο: 1583 Ευρώ (-12%)
Συντάξιμες Αποδοχές: 3600 Ευρώ 35 χρόνια
Ισχύον: 2520 ευρώ Νέο: 2355 Ευρώ (-6,5%)
Συντάξιμες Αποδοχές: 3600 Ευρώ 40 χρόνια
Ισχύον: 2520 ευρώ Νέο: 2773 Ευρώ (+10%)
__________________________________________
ΟΑΕΕ
ΕΤΗ ΙΣΧΥΟΥΣΑ ΣΥΝΤΑΞΗ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
15 486,26 (+) 506,23
25 669,28 (+) 700,25
30 871,46 (-) 837,87
32 954,30 (-) 900
35 1078,56 (-) 997,35
37 1.078,56 1,079,25
38 1,078,56 (+) 1.116,55
39 1,078,56 (+) 1153,86
40 1.078,56 (+) 1.193.36
- Αυξάνεται ο μέσος όρος ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 61,4 χρόνια που είναι σήμερα, στα 63,5 έως το 2015. Τα γενικά όρια ηλικίας παραμένουν στα 65. Απαγορεύεται η εφαρμογή από τους ΦΚΑ, των προγραμμάτων εθελούσιων εξόδων.
- Θεσπίζεται αυτόματος μηχανισμός σύνδεσης της αυξομείωσης του προσδόκιμου με την παραμονή στην εργασία, αρχής γενομένης το 2020.
- Από 1.1.2011 επεκτείνεται σε όλες τις κατηγορίες για τις οποίες προβλέπεται χορήγηση μειωμένης σύνταξης κατά 6% για κάθε έτος ασφάλισης, που υπολείπεται του ορίου για τη συνταξιοδότηση για κύρια σύνταξη.
- Δίδεται η δυνατότητα παραμονής στην εργασία – και στο δημόσιο τομέα - και μετά τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, από οποιοδήποτε νόμο ή καταστατικό κι αν αυτά προβλέπονται και για όλους τους φορείς του δημοσίου (δημόσιο, ΝΠΔΔ, ΟΤΑ). Παρόμοιες ρυθμίσεις αφορούν και τον ιδιωτικό τομέα (βλ. άρθρο 26 του σχεδίου- νόμου).
- Εισάγεται το εργόσημο, δηλαδή μία επιταγή που αγοράζεται από το ΙΚΑ, τις τράπεζες, τους ΦΚΑ, τα ΚΕΠ, τα ΕΛΤΑ και με αυτό πληρώνεται ο περιστασιακώς εργαζόμενος.
- Από 1.1.2013 μειώνεται στο 2% για κάθε έτος ασφάλισης το ποσοστό αναπλήρωσης για όλους τους ασφαλισμένους σε όλους τους ΦΚΑ και το Δημόσιο.
- Καθορίζεται ως ενιαίος φορέας διαχείρισης των αποθεματικών των ΦΚΑ (29,5 δις ευρώ) συν το Ταμείο Αλληλεγγύης των Γενεών (580 εκ Ευρώ φέτος), η Τράπεζα της Ελλάδας. Μετά από διαγωνισμό ανατίθεται σε σύμπραξη τραπεζών η διαχείριση της ακίνητης περιουσίας των ΦΚΑ (αντικειμενικής αξίας 2 δις Ευρώ).
- Δημιουργούνται, έως την 31/12/2012 σε όλους τους ΦΚΑ τα νέα ηλεκτρονικά μητρώα καταγραφής της ασφαλιστικής «μερίδας» του κάθε εργαζόμενου, στην οποία στηρίζεται ο υπολογισμός της ανταποδοτικής σύνταξης.
- Συγκροτείται ενιαίος μηχανισμός ελέγχου από ΣΕΠΕ, ΓΓΚΑ, ΦΚΑ.
- Συστήνεται Κέντρο Εξυπηρέτησης Ασφαλισμένου (ΚΕΑ).
- Καθορίζεται ενιαίο καθεστώς ασφάλισης συνταξιούχων που εργάζονται σε άλλες θέσεις εργασίας. Από την έναρξη εφαρμογής του νόμου αυτού τόσο στο δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα θα εφαρμοσθεί η περικοπή της σύνταξης για τον συνταξιούχο που εργάζεται, αλλά θα προσαυξάνεται η σύνταξή του για κάθε χρόνο της νέας ασφάλισής του.
- Αυξάνεται κατά μία ποσοστιαία μονάδα η εισφορά για κύρια σύνταξη στο ΙΚΑ με αντίστοιχη μείωση της εισφοράς για ΟΑΕΔ, ΔΕΚ, Εργατική Εστία. Από το 2011 η μονάδα αυτή θα αρχίσει να δίνει στα ταμεία του ΙΚΑ από 400 εκατ., το 2012 800 εκατ., με διαρκή αύξηση, ανάλογη με την αύξηση των εισφορών.
- Εκσυγχρονίζεται ο κατάλογος των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων και γίνεται κεντρική εξέταση και επανεξέταση των αναπηρικών συντάξεων. Ιδρύεται νέος ενιαίος φορέας προσδιορισμού αναπηρίας και προβλέπεται η κατάρτιση ενιαίου κανονισμού για τον καθορισμό των ποσοστών της.
- Θεσπίζεται ως προϋπόθεση της καταβολής της πλήρους βασικής σύνταξης σε κάθε πολίτη και αλλοδαπό, η επί 35 χρόνια διαμονή του στην Ελλάδα (άρθρο 2), ενώ η καταβολή της σύνταξης γήρατος του αποθανόντος συζύγου στη χήρα του, γίνεται μόνο εάν ο θάνατος επήλθε πέντε τουλάχιστον χρόνια μετά την τέλεση του γάμου.
- Από την 1/7/2011 θα γίνεται διεκπεραίωση από το τραπεζικό σύστημα όλων των συναλλαγών στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων (μισθοδοσία, απόδοση εισφορών όχι δια μιας, αλλά δια περισσοτέρων συναλλαγών εντός του μηνός).
- Ιδρύεται ενιαίο κέντρο πληρωμής συντάξεων (έτσι θα τηρούνται οι «οροφές» και θα εντοπίζονται σχετικά οι διπλοσυνταξιούχοι, αλλά και θα αποφεύγεται η καταβολή συντάξεων σε μη δικαιούχους). Το σύστημα αυτό θα λειτουργήσει από 1.1.2011.
- Καθορίζεται ένα ενιαίο σύστημα ρύθμισης των οφειλών στους ΦΚΑ, που θα αντικαταστήσει τις συνήθεις σήμερα αποσπασματικές ρυθμίσεις.
- Με στόχο την καταβολή της σύνταξης εντός τριμήνου από την υποβολή της σχετικής αίτησης, έως το τέλος του 2010, με το παρόν προσχέδιο αίρονται οι αδικίες επί διαδοχικής ασφάλισης, προστατεύοντας έτσι την κινητικότητα στην αγορά εργασίας, δίχως όμως να καθορίζεται άμεση έναρξη εφαρμογής. Θα υπάρχει η διάταξη και θα εφαρμοστεί όποτε το σύστημα αποκτήσει τις σχετικές οικονομικές δυνατότητες.
- Ενοποιούνται οι Φορείς Κύριας Ασφάλισης σε τρεις (μισθωτοί, αγρότες, αυτοαπασχολούμενοι) σε ό,τι αφορά την κύρια σύνταξη και η αρχή γίνεται από το 2013, οπότε και οι νεοεισερχόμενοι εργαζόμενοι στο Δημόσιο θα ασφαλίζονται στο ΙΚΑ.
- Διαχωρίζονται οι κλάδοι – και οι υπηρεσίες υγείας από το συνταξιοδοτικό σύστημα. Οι φορείς πρωτοβάθμιας υγείας (που αποτελούν το κύριο μέρος των διαθέσιμων υπηρεσιών του ασφαλιστικού συστήματος σήμερα) θα υπαχθούν στην εποπτεία του υπουργείου Υγείας και θα ενσωματωθούν στο σύστημα πρωτοβάθμιας υγείας, ενώ τα έξι νοσοκομεία του ΙΚΑ θα υπαχθούν στις διοικητικές δομές των ήδη υπαρχόντων νοσοκομείων. Η εφαρμογή θα ξεκινήσει πιλοτικά, όπως ρυθμίζεται αναλυτικά από το άρθρο 31 του προσχεδίου νόμου.