Η κυβέρνηση δεν βιάζεται να προχωρήσει άμεσα σε συνάντηση κορυφής Παπανδρέου-Ερντογάν, επιθυμεί όμως να επαναφέρει τον ελληνοτουρκικό διάλογο «στη διαδικασία του Ελσίνκι», με στόχο την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Δ.Δ. Χάγης.Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Δρούτσας στη συνέντευξή του στην «Ε» επιμένει ότι η Τουρκία θα κριθεί αυστηρά τον Δεκέμβριο στην Ε.Ε. και επαναλαμβάνει ότι χρειάζεται ο «νέος οδικός χάρτης» της Τουρκίας στην Ε.Ε., ώστε αυτή να πιεστεί να υλοποιήσει όλες τις υποχρεώσεις της απέναντι στην Ε.Ε., την Κύπρο και την Ελλάδα. Δηλώνει υπέρμαχος της πλήρους ένταξης της Τουρκίας και δηλώνει πολέμιος της ειδικής σχέσης.
Θεωρεί ακόμα επιτακτική την ανάγκη να γίνει η Ελλάδα «ατμομηχανή» της ενταξιακής πορείας των Βαλκανίων μέχρι το 2014.
Την άλλη εβδομάδα κατά πάσα πιθανότητα θα ξεκινήσετε περιοδεία στα Βαλκάνια, με στόχο να ολοκληρωθεί η ευρωπαϊκή πορεία των Δυτικών Βαλκανίων το 2014. Βλέπετε πραγματικά ρεαλιστική αυτή την ημερομηνία; Βλέπετε δηλαδή ότι μέσα σ’ αυτά τα τέσσερα χρόνια θα έχει λυθεί το θέμα των Σκοπίων και θα έχουν καμφθεί οι αντιρρήσεις π.χ. της Ολλανδίας για την ένταξη της Σερβίας; Και, σε τελευταία ανάλυση, τι θα κάνετε με το Κόσοβο; Μήπως είναι υπερβολικά αισιόδοξο αυτό το ορόσημο;
Δ. Δρούτσας: Είναι επιτακτικό η νέα ελληνική κυβέρνηση να εφαρμόσει πάλι μια δυναμική εξωτερική πολιτική των πρωτοβουλιών, ώστε να μπορέσουμε αυτή την παρουσία μας, αυτό το βάρος που μπορεί να έχει και πρέπει να έχει η Ελλάδα να το αξιοποιήσουμε για τα δικά μας συμφέροντα στην εξωτερική πολιτική, αλλά βεβαίως και στην οικονομική μας πολιτική.
Τα Βαλκάνια είναι η άμεση γειτονιά μας, είναι η άμεση προτεραιότητά μας, η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να παίξει ρόλο πρωταγωνιστικό,όπως την περίοδο 1999-2004. Θέλουμε να ρίξουμε το ιδιαίτερο βάρος μας σ’ αυτή την περιοχή και στην προώθηση της ενταξιακής ευρωπαϊκής πορείας όλων αυτών των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Να είμαστε η ατμομηχανή, όπως έχουμε πει πολλές φορές, για την ευρωπαϊκή ενταξιακή πορεία αυτών των χωρών.
Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι αυτή η πρόταση αποτελεί μια καθαρά πολιτική πρόταση. Θα μου επιτρέψετε να γυρίσω πίσω στο πρόσφατο παρελθόν. Το 2003, επί ελληνικής προεδρίας, συμφωνήσαμε τη στρατηγική της Θεσσαλονίκης, η οποία έδινε για πρώτη φορά μια συγκεκριμένη ενταξιακή προοπτική σ’ αυτές τις χώρες.
Αυτή η στρατηγική της Θεσσαλονίκης παραμένει ακόμα και σήμερα το κεντρικό σημείο αναφοράς της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης απέναντι στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Αλλά τα τελευταία περίπου 5 χρόνια, θα έλεγα, παρατηρούμε μια αποδυνάμωση αυτής της δυναμικής για πολλούς λόγους, ιδιαίτερα επειδή πολλά κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και ιδιαίτερα η κοινή γνώμη σ’ αυτά τα κράτη – μέλη βλέπουν με επιφύλαξη μια περαιτέρω διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Επιλέξαμε μια ημερομηνία, κατά την οποία θα μπορούσαν αυτά τα κράτη να προετοιμαστούν καταλλήλως και να υλοποιήσουν όλες τις υποχρεώσεις που υπάρχουν, όλα τα κριτήρια για την ένταξή τους.
Το 2014 έχει συμβολικό χαρακτήρα -εκατό χρόνια μετά την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου- και εκεί βρίσκεται η ρίζα όλων αυτών των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε ακόμα και σήμερα στην περιοχή μας.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι το πιο πετυχημένο μοντέλο ειρήνης που γνωρίζουμε. Επομένως, αυτή η Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει, οφείλει να αναλάβει και πάλι τις ευθύνες της και να προωθήσει την ενταξιακή πορεία αυτής της περιοχής ώστε να δημιουργήσει, να συμβάλει στην ειρήνη και στη σταθερότητα αυτής της περιοχής. Και ευελπιστούμε ότι μ’ αυτό τον τρόπο ανοιχτά θέματα τα οποία υπάρχουν στην περιοχή μας θα μπορέσουν να κλείσουν, να λυθούν.
Σ’ αυτή τη διεύρυνση συμπεριλαμβάνετε και το Κόσοβο;
Δ. Δρούτσας: Για το Κόσοβο η ελληνική θέση είναι καθαρή και γνωστή και θέλω να τονίσω ότι ακριβώς τέτοιου είδους σκέψεις και προτάσεις της ένταξης όλης της περιοχής στην Ευρωπαϊκή Ενωση θα μπορούσαν να συμβάλουν αποτελεσματικά στο να κλείσουν και τέτοιου είδους προβλήματα και πληγές, όπως είναι το Κόσοβο.
Στο θέμα του Κοσόβου ακούστηκε πολύ δυνατά η φωνή των Ηνωμένων Πολιτειών. Ακούστηκε πολύ δυνατά η φωνή της Ρωσίας.
Αυτό που δεν ακούστηκε δυνατά, που δεν ακούσαμε σχεδόν καθόλου, ήταν η φωνή της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία, και το λέω αυτό με καθαρό τρόπο, για άλλη μία φορά δυστυχώς έχασε μια ευκαιρία να αναλάβει τις ευθύνες της, τις ευθύνες της για την περιοχή η οποία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της Ευρώπης, είναι ένα κομμάτι της.
Μια και μιλάμε λοιπόν για το 2014, θεωρείτε ότι το ορόσημο αυτό συμπεριλαμβάνει και την πλήρη ένταξη της Τουρκίας;
Δ. Δρούτσας: Η Ελλάδα, όπως ξέρετε, ήταν από τις χώρες οι οποίες το 1999 συνέβαλαν καθοριστικά στην έναρξη της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας και συνεχίζουμε να στηρίζουμε αυτή την πορεία την ευρωπαϊκή της Τουρκίας. Μάλιστα έχουμε πει με ξεκάθαρο τρόπο ότι εμείς δεν βλέπουμε εναλλακτική λύση από την πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Παράλληλα όμως τονίζουμε πάντα ότι για να πραγματοποιηθεί αυτό, η Τουρκία οφείλει να υλοποιήσει όλες τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ενωση και τα κράτη – μέλη της. Εχει σίγουρα ακόμα πολύ δρόμο μπροστά της η Τουρκία. Δεν νομίζω ότι θα βοηθούσε και να μιλήσει κανείς για κάποια ημερομηνία.
Το θέμα είναι απολύτως στο χέρι της Τουρκίας: Να κάνει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται στο εσωτερικό της, αλλά και με τον ίδιο τρόπο να σεβαστεί πλήρως το Διεθνές Δίκαιο. Να σεβαστεί πλήρως την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας. Να σεβαστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα μειονοτικά δικαιώματα και βεβαίως τα δικαιώματα της μειονότητας της ελληνικής στην Τουρκία.
Να σεβαστεί τα θρησκευτικά δικαιώματα και εδώ κάνω ιδιαίτερη αναφορά βεβαίως στο Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη. Να συνεργαστεί αποτελεσματικά στο θέμα της αντιμετώπισης της λαθρομετανάστευσης. Να συμβάλει εποικοδομητικά στην επίλυση του Κυπριακού. Καλές σχέσεις γειτονίας με όλους. Τις σχέσεις της με την Κυπριακή Δημοκρατία να τις κοιτάξει και βεβαίως επειδή αυτό έχει να κάνει και με μια άμεση ημερομηνία και αναφέρομαι στον Δεκέμβριο, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου, να εφαρμόσει και το πρωτόκολλο σχετικώς με την τελωνειακή ένωση απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Είναι λοιπόν μια αρκετά μεγάλη λίστα αυτή. Ο δρόμος είναι μακρύς. Είναι στο χέρι της Τουρκίας να φτάσει στο τέλος αυτού του δρόμου. Τον Δεκέμβριο η Τουρκία θα αξιολογηθεί από τους 27. Οφείλω να παρατηρήσω ότι ο πρωθυπουργός και εσείς στις δηλώσεις σας αναφέρεστε σε «αυστηρή και αντικειμενική αξιολόγηση» της Τουρκίας, αλλά δεν ααναφέρεστε σε «κυρώσεις». Ομως τα περιθώρια έχουν πλέον στενέψει. Η Αγκυρα δηλώνει παντού ότι δεν πρόκειται να εφαρμόσει το πρωτόκολο. Αντί άλλης απάντησης, η Αθήνα αναφέρεται πολλαπλώς στον «νέο οδικό χάρτη της Τουρκίας στην Ε.Ε.», δημιουργώντας την εντύπωση ότι κατά βάθος η κυβέρνηση θα ήθελε η Τουρκία να ξεπεράσει τον σκοπέλο του Δεκεμβρίου στα μαλακά…