Ο Γιώργος στο Νταβός και το μέλλον της ευρωζώνης

Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας πήγε στο οικονομικό φόρουμ του Davos, τον Ιανουάριο του 2010, δεσμευόμενος πως η καταχρεωμένη χώρα του θα μπορέσει να αποπληρώσει τα δάνειά της, και πως θα κάνει ότι μπορεί προκειμένου να αποφύγει μια διάσωση. Αυτό όμως που συνέβη στη συνέχεια, εξέπληξε το ακροατήριό του. Η Ελλάδα εισέπραξε πακέτο διάσωσης ύψους €110 δισ. από την ΕΕ και το ΔΝΤ. Το ίδιο έκανε αργότερα και η Ιρλανδία (€67.5 δισ.). Τέλος, η ΕΕ προσπαθώντας να ενισχύσει την αξιοπιστία της και την εμπιστοσύνη των αγορών, συγκέντρωσε ένα ποσό ύψους €750 δισ. για μελλοντικές ανάλογες περιπτώσεις. Ακόμη όμως και έτσι, η κρίση δεν περιορίστηκε. Πολλοί οικονομικοί αναλυτές θεωρούν πως η Πορτογαλία, με τα μεγάλα χρέη και τη στάσιμη οικονομική ανάπτυξη, θα είναι η επόμενη χώρα που θα χρειαστεί βοήθεια.
Υπάρχει επίσης και η Ισπανία, η οικονομία της οποίας είναι σχεδόν διπλάσια της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, και της Πορτογαλίας μαζί. Ο αναλυτής της ισπανικής Freemarket International Consulting, Lorenzo Bernaldo de Quirós, περιγράφει το κλίμα που επικρατεί στους οικονομικούς κύκλους της Μαδρίτης, ως «κλίμα πραγματικού τρόμου», και αυτό παρά το ότι το ισπανικό χρέος δεν είναι καν αντίστοιχο του ελληνικού. Σύμφωνα με τη Κομισιόν, το ισπανικό χρέος είναι κάτω από το μέσο όρο της ευρωζώνης. Υπάρχουν όμως κάποιοι άγνωστοι παράγοντες που αναστατώνουν τους επενδυτές. Ο ένας είναι το μέγεθος της τρύπας στις ισπανικές τράπεζες, που θα πρέπει να καλυφτεί από κρατικό δανεισμό. Οι αναλυτές θεωρούν πως οι τράπεζες της Ισπανίας χρειάζονται από €46 έως €90 δισεκατομμύρια σε νέα κεφάλαια, δηλαδή μεταξύ 4.5%-9% του συνολικού ισπανικού οικονομικού προϊόντος. Σύμφωνα με Ισπανούς κυβερνητικούς αξιωματούχους, αρκούν τα €30 δισ. Επιπλέον των παραπάνω, η ισπανική κεντρική κυβέρνηση είναι άμεσα υπεύθυνη μόνο για το 1/3 των δημοσίων δαπανών. Οι υπόλοιπες οφείλονται στις δαπάνες που κάνουν οι τοπικές κυβερνήσεις, στις οποίες δεν υπάρχει απόλυτη διαφάνεια. Κανένας όμως δεν μπορεί να γνωρίζει αν η Ισπανία θα χρειαστεί διάσωση. Πολλοί οικονομολόγοι συμφωνούν με τη πρόσφατη ανάλυση της Goldman Sachs, ότι η Ισπανία θα αντιμετωπίσει κρίση ρευστότητας, αλλά όχι κρίση χρέους, όπου δεν θα μπορεί να εξυπηρετήσει τα δάνεια της. Σύμφωνα με την ανάλυση, ακόμη και με το πλέον απαισιόδοξο σενάριο, το χρέος της χώρας θα μπορέσει να σταθεροποιηθεί γύρω στο 90% του συνολικού οικονομικού της προϊόντος. Σύμφωνα όμως με τον Daniel Gros του Centre for European Policy Studies, ένα πρόβλημα ρευστότητας που δεν αντιμετωπίζεται σωστά, μπορεί να εξελιχθεί σε πρόβλημα χρεοκοπίας.
Μια από τις κριτικές εναντίον του μηχανισμού στήριξης της ΕΕ, είναι πως δεν επεμβαίνει έγκαιρα ώστε να φρενάρει τον πανικό και να αποτρέψει μια κρίση χρεοκοπίας. Για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα αυτά, η ευρωζώνη εξετάζει προτάσεις για δυνατότητα πρόωρης παρέμβασης, χαμηλότερα επιτόκια για τους δανειζόμενους, και τη πιθανή χρηματοδότηση κρατικών ομολόγων. Η κρίση έχει επιφέρει αλλαγές στην ΕΕ που μέχρι πέρσι θα ήταν αδιανόητες. Για πρώτη φορά, η ΕΕ έχει ένα μόνο κράτος στο πηδάλιό της. Τη Γερμανία. Το Παρίσι περιορίζεται στο να παρακολουθεί απλά τις εξελίξεις, εγκαταλείποντας δεκαετίες κοινής συγκυβέρνησης της ΕΕ με τη Γερμανία. Επίσης, έχει αποδυναμωθεί η παρεμβατική δυνατότητα της ευρωπαϊκής Κομισιόν. Όλα αυτά έχουν επιβάλλει τον γερμανικό τρόπο σκέψης στην ΕΕ. Οι ασθενείς οικονομίες της ένωσης πρέπει να προσαρμοστούν με τη γερμανική θέληση περί δημοσιονομικής πειθαρχίας και λιτότητας, αν θέλουν να βοηθηθούν. Πρόκειται για ένα πικρό φάρμακο. Και όπως όλα δείχνουν, η συνέχιση της λιτότητας και της αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας δεν θα είναι καθόλου δημοφιλής στα περιφερειακά κράτη της ΕΕ. Ήδη υπάρχουν συνέπειες στην Ιρλανδία, σε σχέση με τους όρους διάσωσης, την ίδια ώρα που οι πολίτες της Γερμανίας και άλλων κρατών είναι δυσαρεστημένοι για το γεγονός ότι θα πρέπει αυτοί να στηρίζουν οικονομικά κάποιους σπάταλους γείτονές τους. Έτσι, έναν μόλις χρόνο μετά τη μάταιη προσπάθεια του Παπανδρέου να αποφύγει τη διάσωση, τα φώτα έφυγαν από την Ελλάδα. Ίσως όμως να επιστρέψουν.
Πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν πως όπως έχουν τα πράγματα, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να εξυπηρετήσει το χρέος της. Αν λοιπόν, οι δανειστές της αναγκαστούν να χάσουν χρήματα εξαιτίας κάποιας αναδιάρθρωσης του χρέους της, ο μεγάλος κίνδυνος θα είναι πως αυτός ο νέος γύρος ανησυχίας και νευρικότητας των αγορών, μπορεί να πλήξει την ευρωζώνη συνολικά. Το αν θα συμβεί κάτι τέτοιο, είναι καθαρά θέμα ψυχολογίας και όχι οικονομικών δεδομένων. S.A.- Wall Street Journal

Post a Comment

Νεότερη Παλαιότερη