Του Αντιστρατήγου ε.α. Φ. Κλόκκαρη -Πρώην Υπουργού Άμυνας ΚύπρουΓενικά
Ο παράγων ασφάλεια είναι καθοριστικής σημασίας για την επιβίωση του Ελληνισμού της Κύπρου σ΄αυτή εδώ την άκρη της Ανατολικής Μεσογείου.
Κίνδυνοι
Οι σοβαρότεροι κίνδυνοι για την ασφάλειά του είναι η συνεχιζόμενη κατοχή και στρατιωτική απειλή της Τουρκίας και η δημογραφική αλλοίωση.
Η στρατιωτική απειλή στοχεύει στην άσκηση ψυχολογικής βίας κατά του Ελληνισμού της Κύπρου, προκειμένου να αποδεχθεί λύση του Κυπριακού που θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Τουρκίας.
Η ψυχολογική βία ασκείται με την παρουσία ισχυρών στρατιωτικών δυνάμεων κατοχής με επιθετική διάταξη και με τον διαρκή φόβο πρόκλησης θερμών επεισοδίων και στρατιωτικής κρίσης, εφόσον η Τουρκία κρίνει ότι υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις που θα εξυπηρετήσουν τους πολιτικούς στόχους της. Δηλαδή οι ΤΔΚ επικρέμονται ως Δαμόκλειος σπάθη επί της κεφαλής του Ελληνισμού της Κύπρου.
Η δημογραφική αλλοίωση, με την ροή εποίκων στο Βορρά και λαθρομεταναστών στο νότο που διοχετεύει η Τουρκία στοχεύει :
-Στον εκτουρκισμό των Κατεχομένων
Την παρεμπόδιση επιστροφής των Ελλήνων νομίμων κατοίκων στις εστίες τους
Τη συρρίκνωση των Τουρκοκυπρίων
Την εξίσωση του Ελληνικού και Τουρκικού στοιχείου στην Κύπρο και
Την σε βάθος χρόνου συρρίκνωση του Ελληνισμού σε μειοψηφία στο νησί
Παρούσα Κατάσταση
Η παρούσα κατάσταση στη Κύπρο, λόγω των τετελεσμένων της κατοχής είναι ολέθρια :
Κατοχικές Δυνάμεις (43.000, 300 άρματα, 200 πυροβόλα, 650 τθ)
Εποικισμός (180.000 έποικοι)
Εξόντωση Εγκλωβισμένων
Παρεμπόδιση επιστροφής των Ελλήνων νομίμων κατοίκων στις εστίες τους
Ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση των περιουσιών τους
Παρεμπόδιση ανεύρεσης αγνοουμένων
Καταστροφή της θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς
Αλλαγή Ελληνικών τοπωνυμίων
Προσπάθεια αναβάθμισης του ψευδοκράτους
Διοχέτευση λαθρομεταναστών από τα κατεχόμενα στις ελεύθερες περιοχές και αυξημένη ροή μεταναστών (4.000 λαθρομετανάστες ετησίως από τα κατεχόμενα, 18% ποσοστό μεταναστών στις ελεύθερες περιοχές)
Η συνέχιση της παρούσας κατάστασης συμβάλλει στην περαιτέρω παγίωση των τετελεσμένων και εξυπηρετεί τις επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας σε βάρος του Ελληνισμού της Κύπρου. Είναι γνωστά τα ιστορικά γεγονότα της Αλεξανδρέττας, της Ίμβρου και Τενέδου αλλά και η τύχη των εγκλωβισμένων της Καρπασίας, που το 1975 ήσαν 12.000 και σήμερα είναι 200. Είναι αναγκαίο :
α. Να εξαναγκασθεί η Τουρκία να συγκατανεύσει σε λύση που εξασφαλίζει :
Τις δημοκρατικές αρχές
Τα ανθρώπινα δικαιώματα
Τα θέματα ασφάλειας
β. Να ληφθούν ριζικά μέτρα για την αντιμετώπιση της λαθρομετανάστευσης και μετανάστευσης στις ελεύθερες περιοχές.
Εμπειρία Συνομιλιών
Από την εμπειρία των συνομιλιών για τα θέματα Ασφαλείας στο σχέδιο Ανάν, εξήχθησαν χρήσιμα συμπεράσματα για το μέλλον. Συγκεκριμένα :
α. Οι πρόνοιες του σχεδίου ικανοποιούσαν τις απαιτήσεις της Τουρκίας και Αγγλίας σε βάρος της Κύπρου.
β. Ο επιδιαιτητικός ρόλος των ΗΕ λειτούργησε σε βάρος μας.
γ. Οι θέσεις που υποστήριξαν οι Τ/Κ εξυπηρετούσαν τα εθνικά συμφέροντα της Τουρκίας σε βάρος της Κύπρου.
δ. Η Τουρκία θα ενίσχυε τον επικυρίαρχο ρόλο της και θα ασκούσε πλήρη στρατιωτικό και πολιτικό έλεγχο στο νέο υπό σύσταση κράτος.
ε. Η Βρετανία θα επετύγχανε εδραίωση και διαιώνιση του καθεστώτος των Βρετανικών Βάσεων με την ψήφο του λαού, μεγαλύτερη πρόσβαση στο θαλάσσιο χώρο και αφοπλισμό της ΚΔ.
στ. Η Κυπριακή Δημοκρατία θα εστερείτο κάθε δυνατότητος άσκησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της και διασφάλισης των εθνικών συμφερόντων της. Θα ήταν ουσιαστικά ένα ανίσχυρο κράτος με 2 συνιστώσες πολιτείες εκ των οποίων η Τ/Κ θα ήταν προτεκτοράτο της Τουρκίας και η Ε/Κ θα τελούσε υπό την ομηρία της.
Δεν θα είχε το δικαίωμα της αυτοάμυνας και της διάθεσης ιδίων Ενόπλων Δυνάμεων. Η αποστρατικοποίηση αφορούσε μόνο τις ΕΔ της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Μελλοντική Λύση
Είναι αναγκαίο σε μελλοντική λύση να δοθεί βαρύτητα στα θέματα ασφάλειας αφού ληφθούν υπόψη δύο βασικοί παράγοντες :
α. Οι εμπειρίες από τις διαπραγματεύσεις για το σχέδιο Ανάν.
β. Τα τραυματικά βιώματα από το σύστημα ασφάλειας που καθιερώθηκε με τις συνθήκες Εγγυήσεως και Συμμαχίας του 1960.
Για να βρεθεί λύση βιώσιμη θα πρέπει στον τομέα της ασφάλειας να αντιμετωπισθούν τρεις μεγάλοι σκόπελοι που σχετίζονται με την Τουρκία :
α. Να απαλλαγούμε από τις αναχρονιστικές συνθήκες Εγγυήσεως και Συμμαχίας του 1960.
β. Να παύσει η εξάρτηση των Τουρκοκυπρίων από την Τουρκία και
γ. Να εξαναγκασθεί η Τουρκία να εγκαταλείψει τις βλέψεις της σε ολόκληρη την Κύπρο και να συγκατανεύσει σε βιώσιμη λύση του Κυπριακού.
Συνθήκες Εγγυήσεως – Συμμαχίας 1960
Αντίκεινται προς το διεθνές δίκαιο και παρέχουν τη δυνατότητα σε ξένες χώρες : α. Να έχουν επεμβατικά δικαιώματα. β. Να διατηρούν στρατεύματα και γ. Να προωθούν τα εθνικά τους συμφέροντα σε βάρος των εθνικών συμφερόντων της Κύπρου όπως έπραξε η Τουρκία με την εισβολή / κατοχή.
Eίναι αναγκαίο : α. Όπως η πλευρά μας εμμένει ανυποχώρητα στη θέση της, να μην συμπεριληφθούν οι συνθήκες σε οποιοδήποτε μελλοντικό σχέδιο επειδή :
(1) Θα αποτελούν μόνιμη πηγή ανωμαλίας και κηδεμόνευσης.
(2) Θα εξυπηρετούν το στρατηγικό στόχο της Άγκυρας για πολιτικό και στρατιωτικό έλεγχο της Κύπρου.
β. Να μελετηθεί σε συνεργασία με την Ελλάδα, από νομική και πολιτική άποψη η περίπτωση να καταγγείλουμε, έστω και σήμερα, αφού δεν το πράξαμε από το 1974 τις συνθήκες Εγγυήσεως και Συμμαχίας 1960 που λειτούργησαν καταστροφικά για την Κύπρο. Οι διατάξεις τους παραβιάζονται συνεχώς από το 1974 και ουσιαστικά κατέστησαν ανενεργές.
Η κατοχή είναι συνεχές έγκλημα και η μη καταγγελία των συνθηκών εκτιμώ ότι αποδυναμώνει τη θέση μας στα πλαίσια της προοπτικής νέων διαβουλεύσεων για λύση και προκαλεί μία σχέση θύτη και θύματος που προσομοιάζει με το «σύνδρομο της Στοκχόλμης» (ανοχή και συμφιλίωση του θύματος με το θύτη).
Εξάρτηση των Τουρκοκυπρίων από την Άγκυρα
α. Οι Τ/Κ αποτελούν ήδη μειοψηφία στα κατεχόμενα λόγω του εποικισμού.
β. Είναι απόλυτα εξηρτημένοι από την Τουρκία πολιτικά, στρατιωτικά, οικονομικά, πολιτιστικά κ.λ.π.
γ. Για κάθε 1 Τ/Κ αντιστοιχούν 2-3 Τούρκοι.
Η απόλυτη εξάρτηση των Τ/Κ και εποίκων από την Άγκυρα αποτελεί ένα μεγάλο σκόπελο για βιώσιμη λύση. Αυτό το μεγάλο πρόβλημα αντιμετωπίσθηκε και στις συνομιλίες για τον σχέδιο Ανάν. Οι Τ/Κ, υπό την Δαμόκλειο σπάθη των ΤΔΚ και εποίκων λειτούργησαν υπέρ των συμφερόντων της Άγκυρας σε βάρος εκείνων της Κύπρου. Το ίδιο εκτιμώ θα συμβεί σε μελλοντικές συνομιλίες όσο οι ΤΔΚ και οι παράνομοι έποικοι παραμένουν στο νησί.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην υπόθεση Τιτίνας Λοϊζίδου γνωμάτευσε για την «ΤΔΒΚ» ότι :
α. «Turkish Army, exercise effective overall control there».
β. «Turkey, is responsible for the policies and actions of the “TRNC”». Οι Τ/Κ είναι ουσιαστικά αιχμάλωτοι της Τουρκίας και ο λόγος τους υπαγορεύεται από αυτήν. Η συνεχής πολιτογράφηση εποίκων ως Τ/Κ καθιστά ακόμα πιο δυσχερή την κατάσταση. Εξαναγκασμός της Τουρκίας να εγκαταλείψει τις βλέψεις της σε ολόκληρη την Κύπρο και να συγκατανεύσει σε βιώσιμη λύση Αυτό πιστεύω είναι το κύριο ζητούμενο από την πλευρά μας, Κύπρο και Ελλάδα ως θέμα υψίστης εθνικής στρατηγικής. Η στρατηγική μας που βασίζεται στην υποστήριξη της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, ως πλήρες κράτος μέλος, δεν απέδωσε τους αναμενόμενους καρπούς, σε ότι αφορά τη στάση της Τουρκίας στο Κυπριακό, το Αιγαίο και τη Θράκη.
Στο Κυπριακό δεν απέσυρε τα στρατεύματα και τους παράνομους εποίκους για να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για λύση παρά την ένταξή μας στην ΕΕ. Στο Αιγαίο δεν απέσυρε το Casus Belli και συνεχίζει τις παραβιάσεις. Εκτιμώ ότι είναι αναγκαίο να μελετηθεί σοβαρά η αναθεώρηση της Εθνικής Στρατηγικής μας, στη βάση της υποστήριξης ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ ως πλήρες μέλος ή να έχει ειδική σχέση, υπό την προϋπόθεση να αποσύρει τα στρατεύματά της από την Κύπρο και τους παράνομους εποίκους. Τέτοια αναθεώρηση προϋποθέτει ισχυρά ερείσματα στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό περιβάλλον.
Ισχυροποίηση της Θέσεώς μας
Στα πλαίσια των προσπαθειών μας για λύση βιώσιμη και υπό το πρίσμα της Τουρκικής απειλής όπως αναλύθηκε, είναι αναγκαίο να ισχυροποιούμε συνεχώς τη θέση μας. Να ισχυροποιούμε, τις θέσεις μας σε όλους τους τομείς που συνθέτουν την υπόστασή μας ως Ελληνισμός της Κύπρου. Μόνο έτσι θα ενισχύσουμε τη διαπραγματευτική μας ικανότητα.
Η Τουρκία μας έχει στο μικροσκόπιο και μας μελετά συνεχώς. Μας μελετά για να γνωρίζει πόσο σκληρός στόχος είμαστε, τι αντοχές έχουμε σε ότι αφορά τους τρεις βασικούς πυλώνες της υπόστασής μας δηλαδή την Εθνική, Πολιτική και Κοινωνική συνοχή μας.
Έχουμε υψηλό εθνικό φρόνημα και αμυντική επάρκεια; Έχουμε ατσάλινη αποφασιστικότητα, να αγωνιστούμε για τα αναφαίρετα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες μας, όσο ισχυρός και να είναι ο αντίπαλος; Έχουμε στέρεες δημοκρατικές αρχές, οικονομία, αξιοκρατία και κράτος δικαίου;
Σ΄αυτά τα ερωτήματα ψάχνει απαντήσεις η Τουρκία για να εξαγάγει συμπεράσματα, πόσο σκληρός στόχος είμαστε, για να διαμορφώνει ανάλογα την τακτική και στρατηγική της έναντί μας.
Άμυνα
Ο τομέας της άμυνας είναι καθοριστικής σημασίας. Είμαστε μικρή χώρα και ασφαλώς δεν μπορούμε να αντιπαραταχθούμε στρατιωτικά στην Τουρκία χωρίς τη βοήθεια της Ελλάδας.
Αυτό που οφείλουμε και μπορούμε να κάνουμε, είναι να έχουμε ένα μικρό αλλά σύγχρονο, αξιόπιστο και αποτελεσματικό στρατό. Ένα αποφασισμένο στρατό, που θα λειτουργεί αποτρεπτικά στην Τουρκική επιθετικότητα. Όταν μας βάζουν στο μικροσκόπιο να υπολογίζουν σε κόστος αίματος, χρόνο και διεθνή κατακραυγή.
Ενίσχυση Αμυντικής Ικανότητας
Η αμυντική ικανότητά μας είναι αναγκαίο να ενισχυθεί περαιτέρω με προσπάθεια σε τέσσερεις τομείς για να εμπεδωθεί η πίστη του λαού μας στην άμυνα :
α. Με εκσυγχρονισμό της Εθνικής Φρουράς
(1) Χρειάζονται βελτιώσεις στην οργάνωση, τα οπλικά συστήματα, το προσωπικό και την υποδομή.
(2) Ιδιαίτερη βαρύτητα πρέπει να δοθεί :
(α)Στα Τεθωρακισμένα και Πυροβολικό.
(β) Στο Ναυτικό και Αεροπορία.
β. Με ενδυνάμωση του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος Κύπρου – Ελλάδος
Είναι αναγκαίο να επανέλθει η άσκηση «ΤΟΞΟΤΗΣ» στο θαλάσσιο και εναέριο χώρο της Κύπρου.
γ. Με επέκταση της συμμετοχής μας σε Οργανισμούς Συλλογικής Ασφάλειας
Είναι αναγκαίο να υποβάλουμε αίτηση ένταξης στην Σύμπραξη για την Ειρήνη (PfP) για να αρθούν οι περιορισμοί που υφιστάμεθα στα πλαίσια της ΚΕΠΠΑ.
δ. Με μεγαλύτερη εκμετάλλευση της Πολιτικής και Στρατιωτικής συνεργασίας μας με φίλες χώρες
Η βελτίωση της αμυντικής μας ικανότητας λειτουργεί αποτρεπτικά στην Τουρκική επιθετικότητα και ενισχύει τη διαπραγματευτική μας θέση στις συνομιλίες για επίλυση του Κυπριακού.
Αποστρατικοποίηση
Σε περίπτωση λύσης πρέπει να αποστρατικοποιηθεί η Κύπρος από τα ξένα στρατεύματα αλλά το Κυπριακό Κράτος δεν πρέπει να στερηθεί το δικαίωμα της αυτοάμυνας και της διάθεσης ιδίων Ενόπλων Δυνάμεων κατά τη βούλησή του.
Το δικαίωμα αυτό κατοχυρώνεται από τον Καταστατικό Χάρτη των ΗΕ (Άρθρο 51) γιατί είναι συνυφασμένο με την έννοια της ασφάλειας και της προστασίας των συμφερόντων ενός κράτους.
Πλήρης αποστρατικοποίηση της Κύπρου και μη δυνατότητα διάθεσης Ενόπλων Δυνάμεων από το Κυπριακό Κράτος δεν ενδείκνυται επειδή :
α. Η Κύπρος βρίσκεται σε περιοχή μεγάλης γαιοστρατηγικής σημασίας και σε περίπτωση οποιασδήποτε κρίσης η αποστρατικοποίηση θα παραβιασθεί από δυνάμεις γειτονικών ή άλλων χωρών.
β. Η Κύπρος βρίσκεται πλησίον της ασταθούς περιοχής της Μ.Α. στο πλέον ευαίσθητο τμήμα των συνόρων της ΕΕ, απ΄όπου ενδέχεται να προκύψουν απειλές κατά της ασφάλειάς της, αλλά και της ασφάλειας της ΕΕ (λαθρομετανάστευση, τρομοκρατία, όπλα μαζικής καταστροφής, λαθρεμπόριο όπλων κ.λ.π.).
γ. Δεν θα είναι δυνατή η εξασφάλιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου στην ξηρά, θάλασσα και αέρα ούτε δυνατή η συμμετοχή της ΚΕΠΠΑ.
δ. Η Τουρκία, λόγω εγγύτητος προς την Κύπρο θα έχει τη δυνατότητα άμεσης στρατιωτικής επέμβασης χωρίς να αντιμετωπίσει αντίσταση.
ε. Η Βρετανία θα εκμεταλλεύεται μονοπωλιακά τα στρατηγικά πλεονεκτήματα από τη γεωγραφική θέση της Κύπρου.
Στόχοι της Τουρκίας
Οι συνομιλίες για λύση του Κυπριακού θα είναι πάρα πολύ δύσκολες στα θέματα ασφάλειας. Η Τουρκία που απώλεσε την Κύπρο και τα επεμβατικά δικαιώματά της το 1878, τα ανέκτησε το 1960 με τις Συνθήκες Εγγυήσεως και Συμμαχίας, προσπάθησε να τα διατηρήσει με το σχέδιο Ανάν και θα επιμένει να τα διατηρήσει σε οποιοδήποτε μελλοντικό σχέδιο επειδή ο διαχρονικός στρατηγικός στόχος της για την Κύπρο είναι :
α. Ο πολιτικός και στρατιωτικός έλεγχος ολόκληρης της νήσου και
β. Ο πρωταγωνιστικός ρόλος της στην Αν. Μεσόγειο.
Ο στρατηγικός στόχος της Τουρκίας για την Κύπρο, συνδέεται, επηρεάζεται και αλληλοτροφοδοτείται με δύο άλλους στόχους της Τουρκίας που αφορούν τον Ελληνισμό :
α. Τις βλέψεις της Τουρκίας στο Αιγαίο και
β. Τις βλέψεις της Τουρκίας στη Θράκη.
Γεωγραφικός /Αμυντικός χώρος Κύπρου – Ελλάδος
Το κύριο και βασικό στήριγμά μας για την επιβίωση του Ελληνισμού της Κύπρου είναι η Ελλάδα. Η μοίρα θα είναι κοινή γιατί οποιαδήποτε εξέλιξη στην Κύπρο, θετική ή αρνητική, θα έχει ανάλογες επιπτώσεις στο Αιγαίο και τη Θράκη. Ο γεωγραφικός και αμυντικός χώρος της Κύπρου και της Ελλάδος είναι ενιαίος. Η Τουρκία έχει δεσμεύσει ένα αξιόμαχο Σώμα Στρατού στην Κύπρο, παρατεταγμένο έναντι της Εθνικής Φρουράς και των Ελλαδικών δυνάμεων.
Ο γεωγραφικός χώρος Κύπρου – Ελλάδος συνέχονται. Το ακρωτήριο του Ακάμα στην Πάφο, απέχει 170 ν.μ. από το ελληνικό νησιωτικό σύμπλεγμα της Μεγίστης (γνωστής ως Καστελλόριζο).
Με βάση τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του Montego Bay του 1982, η αποκλειστική οικονομική ζώνη και η υφαλοκρηπίδα ενός παραθαλάσσιου κράτους εκτείνεται μέχρι 200 ν.μ. Το νησιωτικό σύμπλεγμα της Μεγίστης και η Κύπρος, όπως επισημαίνει ο νησιολόγος Γεώργιος Κ. Γιαγκάκης στη μελέτη του με τίτλο «Οι Ζώνες θαλάσσιας κυριαρχίας της Κύπρου και η πολύπλευρη σημασία τους για τον Ελληνισμό», παρεμποδίζουν με την παρουσία τους τη διέξοδο και επέκταση της Τουρκίας στην Αν. Μεσόγειο, προς την οποία έχει μακροχρόνιους στόχους και βλέψεις όπως και στο Αιγαίο. Είναι ο θαλάσσιος χώρος μεταξύ Ελλάδος, Τουρκίας – Κύπρου – Αιγύπτου, όπου πραγματοποίησε η Τουρκία την άσκηση «ΘΑΛΑΣΣΟΛΥΚΟΣ 2007».