Τελευταία ακούμε συνεχώς στα δελτία ειδήσεων για αεροπλάνα που πέφτουν. Αεροπορικές τραγωδίες που στοιχίζουν ανθρώπινες ζωές. Έχετε παρατηρήσει ότι όλα τα συμβάντα τυχαίνουν σε πολύ κοντινές ημερομηνίες, σαν ανάλγητες επιδημίες που ξεσπούν και εξαπλώνονται;....
Σαν κάτι «σκοτεινό» να πλανάται στον αέρα ή να σαρώνει τον πλανήτη.
Δεν είναι, όμως, μόνο τα αεροπορικά δυστυχήματα που προκαλούνται σχεδόν σαν κάθε μέρα κι από ένα. Έχουν συμβεί και πιθανότατα θα συμβαίνουν, δυστυχήματα, με τρένα, με καράβια, με πυραύλους, με πυρηνικούς αντιδραστήρες.
Μόλις συμβεί το πρώτο ατύχημα συνήθως (αλλά δεν είναι κανόνας) ακολουθεί και δεύτερο. Αμέσως και τρίτο και ίσως τέταρτο και πέμπτο. Τι είναι αυτό που προκαλεί αυτά τα σμήνη ατυχημάτων μέσα σε διάστημα μερικών ημερών, εβδομάδων, και κάποιες φορές μέσα σε ένα εξάμηνο; Ας δούμε πρώτα μερικές λίστες με σμήνη ατυχημάτων:
Σμήνος ατυχημάτων σε αεροπλάνα
17/7/2014 Η πτήση ΜΗ17 των μαλαισιανών αερογραμμών έπεσε στην ανατολική Ουκρανία
23/7/2014 Πτήση προς την Ταϊβάν των TransAsia Airways έπεσε
24/7/2014 Αλγερινό αεροσκάφος που μετέφερε 110 επιβάτες και εξαμελές πλήρωμα συνετρίβη στη βόρεια Αφρική
25/7/14 Τη συντριβή ελικοπτέρου του στόλου της στη βόρεια Ινδία ανακοίνωσε η Πολεμική Αεροπορία της χώρας.
25/7/2014 Κεραυνός χτύπησε αεροπλάνο πάνω από τη Βαρκελώνη, Ευτυχώς η περιπέτεια είχε αίσιο τέλος για όλους τους επιβαίνοντες.
Σμήνος ατυχημάτων με τρένα
12/7/2013 Συρμός που κινείτο από το Παρίσι με προορισμό τη Λιμόζ προσέκρουσε σε αποβάθρα στον σταθμό Μπρετινί σιρ Ορζ,
24/7/2013 Αυτό με τα περισσότερα θύματα συνέβη έξω από το Σαντιάγο ντε Καμποστέλα στην βορειοδυτική Ισπανία,
29/7/13 στο καντόνι Βο της Ελβετίας. Δύο τρένα συγκρούστηκαν μετωπικά έξω από το Γκρανζ πρε Μαρνάν
Σμήνος ατυχημάτων σε πυρηνικούς αντιδραστήρες
Απρίλιος 1986, Σοβαρή διαρροή σε πυρηνικό εργοστάσιο στο Σάιζουγουελ της Βρετανίας.
26/4/1986 Έκρηξη Τσέρνομπιλ
Τέλη Απριλίου 1986 ατύχημα σε αντιδραστήρα στην Ταϊβάν.
Μάιος 1986, ατύχημα στον αντιδραστήρα Χεισαμ στο Κλήβελαντ των ΗΠΑ.
Το ίδιο διάστημα , μικροατυχήματα σε Γερμανία, Γαλλία, Αλαμπάμα και Βρετανία.
Σμήνος ατυχημάτων στο διαστημικό πρόγραμμα
5 Ιουλίου 1999: Βλάβη στον ρωσικό πύραυλο Proton-K. Κατέπεσε και συνετρίβη.
23 Σεπτεμβρίου 1999: Ο διαστημικός δορυφόρος Mars Climate Orbiter, καταστράφηκε κατά την είσοδό του στην ατμόσφαιρα του πλανήτη Άρη.
28 Οκτωβρίου 1999: Ρωσικός πύραυλος Proton, συνετρίβη λίγο μετά την εκτόξευσή του από το Μπαϊκονούρ.
3 Δεκεμβρίου 1999: Το διαστημόπλοιο της NASA, Mars Polar Lander, έχασε επαφή με τη Γη μόλις έφθασε στον Άρη. Το διαστημόπλοιο θεωρήθηκε ότι χάθηκε.
Το «φαινόμενο αντήχησης»
Ο Δρ. Θεόδωρος Μόδης, στο βιβλίο του «Προβλέψεις» (Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, 1995) κάνει λόγο για «πολιτιστικές επιδημίες» σμήνη αυτοκτονιών ή ατυχημάτων που εκδηλώνονται μετά από κάποιο έναυσμα. Η απάντηση στην ερώτηση τι πυροδοτεί το ξέσπασμα τέτοιων σμηνών είναι κατανοητή και αποδεκτή από την ορθόδοξη σκέψη: υπάρχει μία ανατροφοδότηση μεταξύ των ιστοριών για ατυχήματα και αυτοκτονίες και των περιστατικών με ατυχήματα και αυτοκτονίες.
Ο ανατροφοδοτικός αυτός μηχανισμός κάνει τα ΜΜΕ να συμπεριφέρονται ως αντηχείο της γνώμης και των ενδιαφερόντων του κοινού. Στα συστήματα ανάδρασης η αιτιότητα μπορεί να αποδοθεί αμφίδρομα, δηλαδή και προς τις δύο κατευθύνσεις.
Με απλά λόγια, αυτό σημαίνει ότι τα ατυχήματα τροφοδοτούν την επικαιρότητα με ειδήσεις αλλά και οι προβαλλόμενες ιστορίες μπορούν να τροφοδοτήσουν τις αιτίες πρόκλησης (νέων) ατυχημάτων.
Ο κοινωνιολόγος Ντέηβιντ Φίλλιπς επινόησε ένα ερευνητικό πρόγραμμα για να εξακριβώσει τη σχέση αυτή (της αμφίδρομης κατεύθυνσης) και ανακάλυψε ότι υπήρχε θετική συσχέτιση μεταξύ ιστοριών που μεταδίδονταν από τα ΜΜΕ και των σχετικών εξάρσεων.
Ο Φίλλιπς ανακάλυψε ότι όχι μόνο οι αυτοκτονίες αυξάνονταν έτσι, αλλά και τα ατυχήματα. Στα πλαίσια μίας διαδικασίας που ονόμασε «φαινόμενο αντήχησης», ο Φίλλιπς υποστηρίζει ότι μετά την δημοσιοποίηση ενός γεγονότος (συνταρακτικού στις περιπτώσεις που εξετάζουμε) τα ατυχήματα (αεροπορικά κλπ) αυξάνονται σε σύγκριση με την μέση τιμή τους.
Οι θάνατοι που διατυμπανίζονται προκαλούν ένα φαινόμενο «αντήχησης» που λειτουργεί αμφίδρομα.
Δηλαδή, ένα ατύχημα τροφοδοτεί την επικαιρότητα με ειδήσεις, αλλά ο τρόπος και η έκταση που δίνεται από τα ΜΜΕ στις προβαλλόμενες ιστορίες τους μπορούν να τροφοδοτήσουν νέες αιτίες πρόκλησης νέων και επαναλαμβανομένων ατυχημάτων. Σμήνη ατυχημάτων.
Έρευνα diadrastiko
Για το φαινόμενο της αντήχησης από το βιβλίο του Θανάση Βέμπου, Μαύρα Υπόγεια ρεύματα, εκδόσεις Βερέττας, 2001