Αρκετές διαφοροποιήσεις παρατηρούνται στις προοπτικές της αγοράς εργασίας και των επαγγελμάτων για τα επόμενα 5-10 περίπου χρόνια, σύμφωνα με την ετήσια έρευνα της επιστημονικής ομάδας του καθηγητή Θεόδωρου Κατσανέβα.
Η οικονομική κρίση έχει ωθήσει την ελληνική οικονομία σε πτωτικό κύκλο, του οποίου η διάρκεια δεν είναι εύκολα να προβλεφθεί. Για προβλέψεις στην έρευνα, υιοθετούνται οι επίσημες παραδοχές για την έξοδο από την κρίση μετά το 2012.
Βραχυπρόθεσμα, η ανεργία αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά λόγω της κρίσης, αλλά και της αναντιστοιχίας του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Πολλοί νέοι έλληνες επιστήμονες επιλέγουν τελευταία το δρόμο της μετανάστευσης στο εξωτερικό για την εύρεση εργασιακής στέγης, την ίδια ώρα που η χώρα μας κατακλύζεται από ανειδίκευτους αλλοδαπούς μετανάστες.
Φοροτεχνικοί-λογιστές
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, τα επαγγέλματα της πληροφορικής, των τηλεπικοινωνιών και της τηλεπικοινωνίας, συνεχίζουν να εμφανίζουν θετικές προοπτικές, αν και με βραχυπρόθεσμη κάμψη. Ο ευρύτερος κλάδος των οικονομικών επαγγελμάτων μεσομακροπρόθεσμα χαρακτηρίζεται από μετρίως ικανοποιητικές προοπτικές, αλλά βραχυπρόθεσμα παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα απορροφητικότητας.
Οι φοροτεχνικοί και οι λογιστές συνεχίζουν να εμφανίζουν ανοδική απορροφητικότητα. Οι καλοί και έμπειροι πωλητές βρίσκουν επαγγελματικές διεξόδους, αν και με μεγαλύτερη δυσκολία από παλαιότερα και το ίδιο ισχύει για τα στελέχη δημοσίων σχέσεων.
Οι εμποροπλοίαρχοι και οι μηχανικοί εμπορικού ναυτικού είναι από τα λίγα επαγγέλματα που εμφανίζουν ανοδικές επαγγελματικές προοπτικές. Οι ναυπηγοί, εφόσον συνδυάζουν και γνώσεις μηχανολογίας, εμφανίζουν επίσης οριακά ευνοϊκές προοπτικές. Μικρή βελτίωση εμφανίζει η μέχρι προ τινος μάλλον αρνητική απορροφητικότητα των χημικών-μηχανικών, των μηχανικών ενέργειας, των τεχνολόγων φυσικού αερίου. Οι γεωπόνοι, οι κτηνίατροι, οι ιχθυολόγοι, συνεχίζουν να έχουν ικανοποιητικές προοπτικές.
Τα περισσότερα πρακτικά επαγγέλματα μεσαίας και χαμηλής εκπαίδευσης στις κατασκευές, τη μηχανολογία, τον τουρισμό, τον επισιτισμό και ειδικότερα όσον αφορά τις κλασικές ειδικότητες του ηλεκτρολόγου, υδραυλικού, ψυκτικού, μεταλλουργού, αλουμινά, πλακά, παρουσιάζουν προσωρινή στασιμότητα, αλλά θετικές μεσομακροπρόθεσμες προοπτικές. Σε τουρισμό και επισιτισμό, θετική είναι η απορροφητικότητα για εξειδικευμένα στελέχη και ανοδική για τους μάγειρες και τους ζαχαροπλάστες. Στις μεταφορές, οι προοπτικές είναι οριακά θετικές για τους επαγγελματίες οδηγούς.
Σύμφωνα με την έρευνα το ισοζύγιο για τους δασκάλους εμφανίζει μέχρι σήμερα ικανοποιητική εικόνα, αν και αναμένεται να αντιστραφεί σταδιακά στα επόμενα 6-8 περίπου χρόνια. Οι μαθηματικοί και οι φυσικοί παρουσιάζουν ουδέτερη απορροφητικότητα, αν και έχουν ευρείες εργασιακές διεξόδους. Τα περισσότερα επαγγέλματα της υγείας, εκτός από τους γιατρούς, τους οδοντίατρους και τους φαρμακοποιούς, συνεχίζουν να έχουν καλές προοπτικές και το ίδιο ισχύει για τους κοινωνικούς λειτουργούς και τους ειδικούς για τα ΑΜΕΑ.
Χειροτερεύει η κατάσταση για τους γιατρούς, τους οδοντίατρους, τους δικηγόρους, τους δημοσιογράφους, τους νηπιαγωγούς, τα επαγγέλματα των καλών τεχνών και κατά δεύτερο λόγο, για τους πιλότους, τους ιπτάμενους φροντιστές, τους ψυχολόγους.
Αρνητική εικόνα
Τα κατασκευαστικά επαγγέλματα εμφανίζουν βραχυπρόθεσμα κάμψη, που όμως εκτιμάται ότι θα ανατραπεί στην επόμενη τριετία. Ευκαιρίες για πολιτικούς μηχανικούς, αρχιτέκτονες, μηχανολόγους-μηχανικούς, κλπ. παρουσιάζονται στις χώρες της Μέσης Ανατολής και των Βαλκανίων. Μάλλον αρνητική είναι η εικόνα για τους ασφαλιστές, τους τραπεζικούς υπαλλήλους, τους διαιτολόγους, τους διατροφολόγους, τους γραφίστες, τους διακοσμητές. Η εικόνα για χημικούς, βιολόγους, φαρμακοποιούς συνεχίζει να είναι αρνητική, αν και υπάρχουν επαγγελματικές διέξοδοι.
Τα παιδαγωγικά επαγγέλματα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που συνδέονται με θεωρητικές σπουδές (φιλοσοφία, φιλολογία, θεολογία, ιστορία, αρχαιολογία), έχουν όπως και παλιότερα, πολύ αρνητικές προοπτικές. Το ίδιο ισχύει για τη λαογραφία και την ανθρωπολογία.
Αρνητικές προοπτικές, αν και με λιγότερη οξύτητα, εμφανίζουν τα επαγγέλματα που συνδέονται με την κοινωνιολογία, τις διεθνείς σπουδές, τις πολιτικές επιστήμες, την εθνολογία, τη γεωγραφία. Παρ' όλα αυτά, οι απόφοιτοι όλων των ως άνω θεωρητικών σπουδών μπορούν πιο εύκολα, απ' ό,τι οι ομόλογοί τους σε στενές, τεχνοκρατικές και κορεσμένες ειδικότητες (μηχανολόγοι, γιατροί, οδοντίατροι, κ.λπ.), να μεταστραφούν σε άλλα επαγγέλματα όπως αυτά των δημοσίων σχέσεων, του τουρισμού, της διοίκησης επιχειρήσεων κ.λπ.
Η οικονομική κρίση έχει ωθήσει την ελληνική οικονομία σε πτωτικό κύκλο, του οποίου η διάρκεια δεν είναι εύκολα να προβλεφθεί. Για προβλέψεις στην έρευνα, υιοθετούνται οι επίσημες παραδοχές για την έξοδο από την κρίση μετά το 2012.
Βραχυπρόθεσμα, η ανεργία αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά λόγω της κρίσης, αλλά και της αναντιστοιχίας του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Πολλοί νέοι έλληνες επιστήμονες επιλέγουν τελευταία το δρόμο της μετανάστευσης στο εξωτερικό για την εύρεση εργασιακής στέγης, την ίδια ώρα που η χώρα μας κατακλύζεται από ανειδίκευτους αλλοδαπούς μετανάστες.
Φοροτεχνικοί-λογιστές
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, τα επαγγέλματα της πληροφορικής, των τηλεπικοινωνιών και της τηλεπικοινωνίας, συνεχίζουν να εμφανίζουν θετικές προοπτικές, αν και με βραχυπρόθεσμη κάμψη. Ο ευρύτερος κλάδος των οικονομικών επαγγελμάτων μεσομακροπρόθεσμα χαρακτηρίζεται από μετρίως ικανοποιητικές προοπτικές, αλλά βραχυπρόθεσμα παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα απορροφητικότητας.
Οι φοροτεχνικοί και οι λογιστές συνεχίζουν να εμφανίζουν ανοδική απορροφητικότητα. Οι καλοί και έμπειροι πωλητές βρίσκουν επαγγελματικές διεξόδους, αν και με μεγαλύτερη δυσκολία από παλαιότερα και το ίδιο ισχύει για τα στελέχη δημοσίων σχέσεων.
Οι εμποροπλοίαρχοι και οι μηχανικοί εμπορικού ναυτικού είναι από τα λίγα επαγγέλματα που εμφανίζουν ανοδικές επαγγελματικές προοπτικές. Οι ναυπηγοί, εφόσον συνδυάζουν και γνώσεις μηχανολογίας, εμφανίζουν επίσης οριακά ευνοϊκές προοπτικές. Μικρή βελτίωση εμφανίζει η μέχρι προ τινος μάλλον αρνητική απορροφητικότητα των χημικών-μηχανικών, των μηχανικών ενέργειας, των τεχνολόγων φυσικού αερίου. Οι γεωπόνοι, οι κτηνίατροι, οι ιχθυολόγοι, συνεχίζουν να έχουν ικανοποιητικές προοπτικές.
Τα περισσότερα πρακτικά επαγγέλματα μεσαίας και χαμηλής εκπαίδευσης στις κατασκευές, τη μηχανολογία, τον τουρισμό, τον επισιτισμό και ειδικότερα όσον αφορά τις κλασικές ειδικότητες του ηλεκτρολόγου, υδραυλικού, ψυκτικού, μεταλλουργού, αλουμινά, πλακά, παρουσιάζουν προσωρινή στασιμότητα, αλλά θετικές μεσομακροπρόθεσμες προοπτικές. Σε τουρισμό και επισιτισμό, θετική είναι η απορροφητικότητα για εξειδικευμένα στελέχη και ανοδική για τους μάγειρες και τους ζαχαροπλάστες. Στις μεταφορές, οι προοπτικές είναι οριακά θετικές για τους επαγγελματίες οδηγούς.
Σύμφωνα με την έρευνα το ισοζύγιο για τους δασκάλους εμφανίζει μέχρι σήμερα ικανοποιητική εικόνα, αν και αναμένεται να αντιστραφεί σταδιακά στα επόμενα 6-8 περίπου χρόνια. Οι μαθηματικοί και οι φυσικοί παρουσιάζουν ουδέτερη απορροφητικότητα, αν και έχουν ευρείες εργασιακές διεξόδους. Τα περισσότερα επαγγέλματα της υγείας, εκτός από τους γιατρούς, τους οδοντίατρους και τους φαρμακοποιούς, συνεχίζουν να έχουν καλές προοπτικές και το ίδιο ισχύει για τους κοινωνικούς λειτουργούς και τους ειδικούς για τα ΑΜΕΑ.
Χειροτερεύει η κατάσταση για τους γιατρούς, τους οδοντίατρους, τους δικηγόρους, τους δημοσιογράφους, τους νηπιαγωγούς, τα επαγγέλματα των καλών τεχνών και κατά δεύτερο λόγο, για τους πιλότους, τους ιπτάμενους φροντιστές, τους ψυχολόγους.
Αρνητική εικόνα
Τα κατασκευαστικά επαγγέλματα εμφανίζουν βραχυπρόθεσμα κάμψη, που όμως εκτιμάται ότι θα ανατραπεί στην επόμενη τριετία. Ευκαιρίες για πολιτικούς μηχανικούς, αρχιτέκτονες, μηχανολόγους-μηχανικούς, κλπ. παρουσιάζονται στις χώρες της Μέσης Ανατολής και των Βαλκανίων. Μάλλον αρνητική είναι η εικόνα για τους ασφαλιστές, τους τραπεζικούς υπαλλήλους, τους διαιτολόγους, τους διατροφολόγους, τους γραφίστες, τους διακοσμητές. Η εικόνα για χημικούς, βιολόγους, φαρμακοποιούς συνεχίζει να είναι αρνητική, αν και υπάρχουν επαγγελματικές διέξοδοι.
Τα παιδαγωγικά επαγγέλματα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που συνδέονται με θεωρητικές σπουδές (φιλοσοφία, φιλολογία, θεολογία, ιστορία, αρχαιολογία), έχουν όπως και παλιότερα, πολύ αρνητικές προοπτικές. Το ίδιο ισχύει για τη λαογραφία και την ανθρωπολογία.
Αρνητικές προοπτικές, αν και με λιγότερη οξύτητα, εμφανίζουν τα επαγγέλματα που συνδέονται με την κοινωνιολογία, τις διεθνείς σπουδές, τις πολιτικές επιστήμες, την εθνολογία, τη γεωγραφία. Παρ' όλα αυτά, οι απόφοιτοι όλων των ως άνω θεωρητικών σπουδών μπορούν πιο εύκολα, απ' ό,τι οι ομόλογοί τους σε στενές, τεχνοκρατικές και κορεσμένες ειδικότητες (μηχανολόγοι, γιατροί, οδοντίατροι, κ.λπ.), να μεταστραφούν σε άλλα επαγγέλματα όπως αυτά των δημοσίων σχέσεων, του τουρισμού, της διοίκησης επιχειρήσεων κ.λπ.