Κατατέθηκε σήμερα στη Βουλή το σχέδιο νόμου για τη ρύθμιση των χρεών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων. Πολίτες που έχουν περιέλθει σε αποδεδειγμένη μόνιμη αδυναμία εξυπηρέτησης των χρεών τους, μπορούν να ρυθμίσουν την εξόφληση μέρους του χρέους για τέσσερα χρόνια, και εφόσον ανταποκριθούν να απαλλαγούν από το υπόλοιπο των χρεών. Η ρύθμιση αφορά όλα τα φυσικά πρόσωπα, με εξαίρεση τους εμπόρους, και τα χρέη σε τράπεζες και τρίτους, με ορισμένες εξαιρέσεις.«Πρόκειται για ένα σχέδιο νόμου, το οποίο ενδυναμωμένο μέσα από τις εκτενείς διαδικασίες διαβούλευσης που προηγήθηκαν, δίνει την προοπτική απεγκλωβισμού των υπερχρεωμένων καταναλωτών και επαγγελματιών από την υπερχρέωση και τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουν πλέον ένα νέο οικονομικό ξεκίνημα, χωρίς τα ανυπέρβλητα βάρη του παρελθόντος», τονίζει σε ανακοίνωση το υπουργείο Οικονομίας, δικαιολογώντας σε ένα βαθμό την μεγάλη καθυστέρηση στην κατάθεσή του μετά τις αντιδράσεις των τραπεζών, αλλά και της ΕΚΤ.
«Με το σχέδιο νόμου η Κυβέρνηση υλοποιεί μία από τις σημαντικότερες προεκλογικές της δεσμεύσεις, δίνοντας στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά που βιώνουν τις τραγικές συνέπειες της υπερχρέωσης μία δεύτερη ευκαιρία. Στις κρίσιμες συνθήκες που βρισκόμαστε, η Πολιτεία έχει μεγαλύτερο ακόμη χρέος να στηρίξει τους αδύναμους συμπολίτες μας, να τους διασφαλίσει ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, να προάγει την επανένταξη και συμμετοχή τους στην οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα», συμπληρώνει το ΥΠΟΙΑΝ.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την παρουσίαση του νομοσχεδίου από το υπουργείο Οικονομίας:
1) Το σχέδιο νόμου δίνει τη δυνατότητα στους υπερχρεωμένους πολίτες που έχουν περιέλθει σε αποδεδειγμένη μόνιμη αδυναμία να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους, να ρυθμίσουν την εξόφληση ενός μέρους των χρεών τους για τέσσερα χρόνια, και εφόσον ανταποκριθούν στη ρύθμιση να απαλλαγούν από το υπόλοιπο των χρεών τους.
2) Στις ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου υπάγονται όλα τα φυσικά πρόσωπα, καταναλωτές και επαγγελματίες, με εξαίρεση τους εμπόρους, οι οποίοι όμως έχουν από την υφιστάμενη νομοθεσία τη δυνατότητα να προσφύγουν στη διαδικασία του πτωχευτικού κώδικα.
3) Με το σχέδιο νόμου ρυθμίζονται όλα τα χρέη προς τράπεζες (καταναλωτικά, στεγαστικά, επαγγελματικά) καθώς και όλα τα χρέη προς τρίτους, με εξαίρεση οφειλές από αδικοπραξία που διαπράχθηκε με δόλο, διοικητικά πρόστιμα, χρηματικές ποινές, οφειλές από φόρους και τέλη προς το Δημόσιο και εισφορές προς τους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης.
4) Ο οφειλέτης, του οποίου οι οφειλές ρυθμίζονται, αναλαμβάνει την υποχρέωση να καταβάλλει κάθε μήνα και για χρονικό διάστημα τεσσάρων ετών ένα μέρος του εισοδήματός του στους πιστωτές. Το ποσόν που θα καταβάλει καθορίζεται από το δικαστήριο με βάση τα εισόδημά του και αφού ληφθούν υπόψη οι βιοτικές ανάγκες του ιδίου και των προστατευομένων μελών της οικογενείας του.
Το μέρος του χρέους που θα εξοφλήσει ο οφειλέτης εξαρτάται λοιπόν από το εισόδημα που διαθέτει και τις πραγματικές του δυνατότητες. Δεν ορίζεται στο σχέδιο νόμου κάποιο ελάχιστο ποσοστό χρέους που θα πρέπει να ξοφλήσει. Το δικαστήριο μπορεί ακόμη και να απαλλάξει τον οφειλέτη από την υποχρέωση να καταβάλει μηνιαία ένα ορισμένο ποσόν όταν αυτός βρίσκεται σε εξαιρετικά δυσχερή θέση (π.χ. λόγω ανεργίας, προβλημάτων υγείας), επανεξετάζοντας όμως κάθε φορά την κατάσταση μετά από έξι περίπου μήνες.
5) Η περιουσία του οφειλέτη ρευστοποιείται για την ικανοποίηση των πιστωτών. Ο οφειλέτης έχει όμως τη δυνατότητα να εξαιρέσει από τη ρευστοποιήσιμη περιουσία την κύρια κατοικία του, αναλαμβάνοντας, με ευνοϊκό επιτόκιο και με δυνατότητα περιόδου χάριτος, για χρονικό διάστημα που μπορεί να φθάνει μέχρι 20 έτη, την εξυπηρέτηση χρεών που αντιστοιχούν στο 85% της εμπορικής αξίας της κατοικίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο προστατεύονται οι συνθήκες διαβίωσης της οικογένειας του υπερχρεωμένου, δίχως να θίγονται τα συμφέροντα των πιστωτών, και ιδίως των τραπεζών από τα εξασφαλισμένα με υποθήκη στεγαστικά δάνεια.
6) Αρμόδιο Δικαστήριο ορίζεται το Ειρηνοδικείο του τόπου που κατοικεί ή διαμένει ο οφειλέτης. Εφαρμόζεται η εκούσια δικαιοδοσία που επιτρέπει στο δικαστήριο την αυτεπάγγελτη έρευνα των γεγονότων. Δεν είναι συνεπώς απαραίτητη η παράστασή του με δικηγόρο. Η διαδικασία έχει σχεδιασθεί κατά τρόπο που οι δαπάνες στις οποίες θα υποβληθεί ο οφειλέτης να είναι οι ελάχιστες δυνατές. Θα εκδοθούν σχετικά έντυπα από τα αρμόδια υπουργεία ώστε να διευκολύνεται ο οφειλέτης στη συμπλήρωση και υποβολής της αίτησης ρύθμισης.
7) Το Ειρηνοδικείο δικάζει την υπόθεση μέσα σε έξι μήνες από την κατάθεση της αίτησης. Η έφεση δεν αναστέλλει την εκτέλεση της απόφασης. Για να ανταποκριθεί η Δικαιοσύνη στον όγκο των υποθέσεων που θα προστεθούν σε εφαρμογή του νόμου δημιουργούνται ογδόντα νέες θέσεις ειρηνοδικών.
8) Σε περίπτωση που μετά την κατάθεση στο δικαστήριο της αίτησης του οφειλέτη για ρύθμιση των χρεών ξεκινήσει ή συνεχιστεί οποιαδήποτε αναγκαστική εκτέλεση σε βάρος της περιουσίας του, το δικαστήριο, μετά από αίτημα του οφειλέτη που δικάζεται με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, διατάζει να σταματήσει η αναγκαστική εκτέλεση, εφόσον εκτιμά ότι ο οφειλέτης θα υπαχθεί σε ρύθμιση. Για την περίπτωση των στεγαστικών δανείων θα πρέπει ο οφειλέτης να καταβάλει από την υποβολή της αίτησης και μέχρι την έκδοση της απόφασης από το δικαστήριο τη δόση ενήμερης οφειλής. Δεν υποχρεούται όμως να εξοφλήσει τις τυχόν μέχρι τότε ληξιπρόθεσμες δόσεις.
9) Το σχέδιο νόμου υποχρεώνει τα μέρη (οφειλέτη και πιστωτές) να επιδιώξουν μία συμβιβαστική λύση, τόσο πριν την υποβολή της αίτησης στο δικαστήριο όσο και μετά από αυτή.