Έφτασα στην Χρυσούπολη της Καβάλας στις 11.30 το πρωί, όπως είχαμε συμφωνήσει. Ο κύριος Σταύρος Λάλας με περίμενε στο καθορισμένο σημείο. Ψιλόβρεχε. Με υποδέχτηκε απλά και εγκάρδια. Κατευθυνθήκαμε προς το φροντιστήριο αγγλικών της γυναίκας του, Μαρίας Λάλα, η οποία μας περίμενε. Από εκεί, κατευθυνθήκαμε και οι τρεις σ ένα κοντινό, ήσυχο καφέ-μπαρ, για να συζητήσουμε. Στον δρόμο όλοι τού εξέφραζαν κάτι από αγάπη, θαυμασμό, περηφάνια που τον έχουν στον τόπο τους.Η παρουσία της Μαρίας Λάλα, διακριτική αλλά και ισχυρή, πλούτιζε ιδιαίτερα την συζήτηση. Όχι, δεν πρόκειται για μια απλή συνέντευξη ή συζήτηση. Πρόκειται για επικοινωνία, για κατάθεση ψυχής, για αμεσότητα. Με εντυπωσίασε ιδιαίτερα η ιδιότυπη εσωτερική δύναμη αυτών των ανθρώπων, που φαίνεται να παραμένει ανεξάντλητη
• Κύριε Λάλα, μόλις φθάσατε στην Ελλάδα, με τα πρώτα λόγια σας, εκφράσατε το παράπονο (μαζί και την διαπίστωση) ότι εμείς οι Έλληνες δεν είμαστε ενωμένοι.
Σταύρος Λάλας: Ναι, οφείλουμε να είμαστε αγαπημένοι. Να αφήσουμε τα κόμματα πίσω και να βάλουμε το κράτος μπροστά.
• Και πώς το διαπιστώσατε αυτό τόσο σύντομα; Στην Ελλάδα ήρθατε μόλις πριν από λίγες μέρες
Σ.Λ. Κυρίως από τον φανατισμό στα κόμματα. Αυτό φαίνεται από τις ειδήσεις, από τα πρωινά προγράμματα Δεν μιλάω για τους πολιτικούς. Βλέπουμε ο ένας να βάζει φωνές στον άλλον, να «διώχνει» τον άλλον για να πάρει τη σειρά του Θέλω να τονίσω το εξής: Ο εγωισμός πρέπει να πάει πίσω. Άμα δεν ξέρεις κάτι, δεν το λες, πρέπει να κάνεις πίσω. Άμα νομίζεις πως το ξέρεις, να το λες. Πρέπει να είμαστε πιο ταπεινοί, πιο αγαπημένοι μεταξύ μας, όπως παλιά, ο ένας να βοηθάει τον άλλον. Αυτό πιστεύω.
• Πάλι μόλις ήρθατε, είπατε ότι δεν μετανιώσατε καθόλου για ό,τι κάνατε
Σ.Λ. Ναι, δεν μετάνιωσα καθόλου
• Τώρα που γνωρίζετε την ταλαιπωρία, που την έχετε βιώσει κι εσείς και η οικογένειά σας, μετά από την γνώση λοιπόν αυτή θα ξανακάνατε την ίδια κίνηση; Θα κάνατε τις ίδιες επιλογές;
Σ.Λ. (με έμφαση) Ναι, βεβαίως!
• Τι είναι αυτό που σας κρατάει με τέτοιον δυναμισμό; Αυτό το ακούμε πολύ σπάνια πλέον από Έλληνες. Σε σημείο μάλιστα που να μας ακούγεται εξωγήινο.
Σ.Λ. Κοίτα Μαρία, αν δεν στηρίξουμε τον εαυτό μας, αν δεν στηρίξει ο ένας τον άλλον, αν μεταξύ μας δεν βοηθιόμαστε, τότε καταστραφήκαμε. Αυτό που είδα ότι έπρεπε να το κάνω, θα το έκανα ξανά. Γιατί; Γιατί η θρησκεία είναι οδηγός, όταν προτρέπει για αγάπη μεταξύ μας. Δίχως την γλώσσα μας, την θρησκεία μας, τον πολιτισμό μας, τον στρατό μας, την αστυνομία και την αγάπη μεταξύ μας, χαθήκαμε! Το λέω και το τονίζω αυτό.
• Ας πάμε λίγο στα παλιά, στην «κακή» εποχή: Ο Εισαγγελέας που σας είχε δικάσει μιλούσε συνέχεια για χρήματα. Ισχυριζόταν ότι όλο εκείνο το κάνατε για τα χρήματα, και όχι για την πατρίδα. Τι θα είχατε να πείτε σ αυτόν τον άνθρωπο τώρα;
Σ.Λ. Θέλω να πω ότι αυτό είναι εντελώς λάθος. Όποιος θέλει να μάθει αν έχω χρήματα, ας έρθει στο σπίτι μου, να δει πού μένουμε, πώς ζούμε Εγώ ήρθα από την Αμερική με δυο βαλίτσες στο χέρι. Με τα ρούχα μου, τίποτε άλλο. Κι αυτά τα μάζεψα στην Αμερική, σε 28 μήνες.
• Εννοώ όλα αυτά που κάνατε πριν σας συλλάβουν Τα κάνατε για χρήματα;
Σ.Λ. Δεν είχα λόγο για να κάνω κάτι τέτοιο. Είχα καλή δουλειά, ήμουν σε καλή υπηρεσία, πληρωνόμουν καλά, είχα ζωή χαρισάμενη. Δεν είχα ανάγκη από χρήματα, ώστε να επηρεαστώ από αυτό Έχω να πω στον Εισαγγελέα ότι κάνει εξ ολοκλήρου λάθος. Κοροϊδεύει τον εαυτό του.
Παρεμβαίνει ήρεμα, αλλά και με πίκρα, η σύζυγός του Μαρία: Ναι, κοροϊδεύει τον εαυτό του, ή κρίνει εξ ιδίων τα αλλότρια. Ίσως αυτός αν το έκανε, να το έκανε για τα λεφτά. Ο Σταύρος έκανε μια τέτοια θυσία από ενδιαφέρον και αγάπη για την πατρίδα του. Ίσως ο Εισαγγελέας να ενδιαφέρεται πιο πολύ για την θέση του. Ο Σταύρος ενδιαφέρεται περισσότερο για την πατρίδα παρά για την θέση του. Υπάρχουν και τέτοιοι άνθρωποι, που αυτοί, σαν τον Εισαγγελέα, ούτε μπορούν διανοηθούν ότι υπάρχουν.
• Και σήμερα στην Ελλάδα, οι πιο πολλοί δεν μπορούμε να διανοηθούμε κάτι τέτοιο. Θα ήθελα να το σχολιάσουμε αυτό για λίγο Συνείδηση ελληνική, πατριωτική, ούτε το σχολείο δίνει, ούτε η οικογένεια Εσείς, με αυτά που λέτε τώρα είστε φαινόμενο, ενώ θα έπρεπε η στάση σας να ήταν φυσιολογική για κάθε Έλληνα, να ήταν αυτονόητη. Εσείς όμως τώρα είστε φαινόμενο.
Ο Σταύρος Λάλας δεν θέλει να σχολιάσει την παρατήρησή μου. Παρεμβαίνει η σύζυγός του: Είναι «φαινόμενο» γιατί μεγάλωσε με πολύ καλούς Έλληνες γονείς, οι οποίοι του δίδαξαν να αγαπάει την πατρίδα του και να κρατάει την ταυτότητά του. Εμάς δεν μας έμαθαν από το σπίτι μας ότι πρέπει να κρατάμε την ταυτότητά μας ως Έλληνες. Αυτός είναι ο κίνδυνος που διατρέχει η Ελλάδα αυτήν την στιγμή. Ας αναρωτηθούμε: Είμαστε Έλληνες; Και από πού φαίνεται αυτό; Πρώτα-πρώτα, αυτά που βλέπουμε στις τηλεοράσεις δεν έχουν καμία σχέση με το ελληνικό ήθος και τις ελληνικές Αρχές. Το ήθος και το ύφος που έλεγαν οι αρχαίοι δεν υπάρχει. Αυτό πρέπει να ψάξουμε να βρούμε. Ανεξάρτητα από το τι διδάσκονται τα παιδιά στα σχολεία, σκεφτείτε πόσα χρήματα δίνουμε σε φροντιστήρια και πάλι δεν μορφώνονται! Τι ποιότητα παιδείας έχουμε; Δηλαδή θα γίνω υπερβολική αν πω ότι με ανησυχεί; Επίσης, έχουμε εξωτερική πολιτική; Έχουμε μια γραμμή ως έθνος; Κρατάμε αυτά που κληρονομήσαμε από τους δικούς μας ανθρώπους; Είναι ντροπή να λέμε ότι ο Σταύρος είναι φαινόμενο. Θα έπρεπε να υπάρχουν κι άλλοι.
Της Μαρίας Σταματιάδου