Κοντά στα 800 εκ. ευρώ- αυξημένο κατά 39 εκ. ευρώ σε σχέση με το 2008- ανέρχεται το κόστος της διαφθοράς στη χώρα μας, όπως προκύπτει από έρευνα του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Διαφάνειας. Επίσης, περισσότεροι από 1 εκατομμύριο πολίτες έδωσαν "φακελάκι" προκειμένου να να εξυπηρετηθούν σε διάφορες δημόσιες υπηρεσίες. Στην κορυφή του πίνακα της διαφθοράς βρίσκονται νοσοκομεία, πολεοδομίες, εφορίες, ΙΚΑ και νομαρχίες.Σύμφωνα με έρευνα της Public Issue για λογαριασμό της Διεθνούς Διαφάνειας, το 13,4% των ελληνικών νοικοκυριών αναφέρουν περιστατικά διαφθοράς το 2009, ενώ η διαφθορά στο δημόσιο είναι σχεδόν διπλάσια σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα.
Από τα περιστατικά διαφθοράς που αναφέρθηκαν το 33,5% αφορούσαν σε νοσοκομεία, ενώ ακολουθούν πολεοδομίες και εφορίες, που ξεπέρασαν το 15%- όλες με αύξηση σε σχέση με το 2008. Μείωση παρατηρείται σε υπηρεσίες του υπουργείου Μεταφορών- 1,8% έναντι 6,6% το 2008.
Στις ιδιωτικές υπηρεσίες, τις πρώτες θέσεις της διαφθοράς καταλαμβάνουν οι κλινικές, οι τράπεζες, οι δικηγόροι και οι ιδιώτες γιατροί. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι στις ιδιωτικές υπηρεσίες τα "φακελάκια" ανέρχονται κατά μέσο όρο τα 1.671 ευρώ, ενώ στο δημόσιο τομέα η μέση τιμή φτάνει στα 1.355 ευρώ. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Οργανισμού, τα ελληνικά νοικοκυριά πλήρωσαν πέρυσι περίπου 462 εκ. ευρώ σε διεφθαρμένες δημόσιες υπηρεσίες και άλλα 325 εκ. ευρώ σε αντίστοιχες ιδιωτικές υπηρεσίες.
Υπολογίζεται, επίσης, πως σχεδόν 600.000 πολίτες συνάντησαν φαινόμενα διαφθοράς, ενώ περισσότεροι από 350.000 αντιμετώπισαν το ίδιο πρόβλημα στις συναλλαγές τους με τον ιδιωτικό τομέα.
Μικρο-διαφθορά ή άλλως κοινωνική διαφθορά
Όπως εξήγησαν κατά την παρουσίαση της έρευνας, ο πρόεδρος της «Διεθνούς Διαφάνειας-Ελλάς», Κώστας Μπακούρης, ο διευθυντής της οργάνωσης Αρις Συγγρός και ο διευθύνων σύμβουλος της Public Issue, Γιάννης Μαυρής, στην έρευνα μετράται η μικρο-διαφθορά ή άλλως κοινωνική διαφθορά και όχι η διαπλοκή (πολιτική, οικονομική, επιχειρηματική) και οι υποθέσεις διαφθοράς στις οποίες εμπλέκονται πολυεθνικές.
Το πλέον, ίσως, ενδιαφέρον στοιχείο της έρευνας που -όπως σημείωσε ο κ. Μπακούρης- συνιστά «αναπάντητο ερώτημα», είναι η στάση των Ελλήνων απέναντι στο φαινόμενο της διαφθοράς. Το 97% των ερωτώμενων δηλώνει ότι θα δώσει χρήματα για να περάσει τις εξετάσεις για την άδεια οδήγησης. Ποσοστό 96% διατίθενται να δώσει χρήματα σε εφοριακό για να τακτοποιήσει τα χρέη τους, σε υπάλληλο της πολεοδομίας για να αποκτήσει οικοδομική άδεια, σε αστυνομικό για να μη δώσει κλήση, σε ΚΤΕΟ για να "περάσει" το αυτοκίνητο τους. Το 88% θεωρεί θεμιτό να βάλει "μέσο" για να προσληφθεί ένας συγγενής, να δώσει χρήματα σε γιατρό για να τον προσέξει καλύτερα κ.λπ.
Την ίδια στιγμή, όμως, το ίδιο 98,7% ζητά να εφαρμόζονται οι νόμοι, το 96% να τιμωρούνται αυστηρά όσοι πιάνονται να παίρνουν "μίζες" ή "φακελάκια", το 88% να εφαρμόζεται πραγματικά το "πόθεν έσχες" για τους δημοσίους υπαλλήλους, το 84% να καθιερωθεί κώδικας επαφής και συμπεριφοράς για τους δημοσίους υπαλλήλους, το 73% να γίνουν ενημερωτικές εκστρατείες κατά της διαφθοράς κ.λπ.
Η ουσία είναι, σχολίασε ο Κ. Μπακούρης, ότι οι περιπτώσεις διαφθοράς κάθε χρόνο αυξάνονται, η ηθική κατάπτωση είναι μεγαλύτερη και οι αντιστάσεις απέναντι σε αήθεις πράξεις όλο και μικρότερες.
Αυτή τη στιγμή στη χώρα, σημείωσε ο κ. Συγγρός, μόνο η μικρο-διαφθορά συνιστά το 1% του τρέχοντος προϋπολογισμού της χώρας. Στις περισσότερες προηγμένες, ευρωπαϊκές χώρες της Δύσης και του Βορρά η μικρο-διαφθορά συναντάται σε πολύ μικρότερο βαθμό. Αυτά τα κράτη αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα φοροδιαφυγής και σκανδάλων μεγάλων εταιρειών.
Φως στο τούνελ
Ταυτόχρονα, οι Έλληνες εμφανίζονται περισσότερο αισιόδοξοι ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει μια χώρα χωρίς διαφθορά. Το 56% συμφωνεί ότι αποτελεί εφικτό στόχο, ενώ το ποσοστό όσων πιστεύουν ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα στην οποία πάντα θα υπάρχει διαφθορά, έχει μειωθεί σε 40% από 43%. Η αισιοδοξία αυξήθηκε μετά τις εκλογές: Πριν τις4 Οκτωβρίου, το 45% πίστευε ότι διαφθορά και Ελλάδα είναι έννοιες συνυφασμένες και το 51% ότι η διαφάνεια μπορεί να επικρατήσει. Μετά τις εκλογές, τα ποσοστά διαμορφώθηκαν σε 36% και 60%.