Ο Αλβανικός εθνικισμός, μιλώντας για την Ελλάδα, με την παρουσία μεγάλου αριθμού Αλβανών μεταναστών*, μπορεί να αποτελέσει εν δυνάμει κίνδυνο για την χώρα μας;(*Από τους 906.000 μετανάστες που 'εκτιμά' η Εurostat - γιατί στην ουσία κανείς δεν ξέρει! - ότι κατοικούν στην Ελλάδα, οι 577.000 προέρχονται από την Αλβανία, ποσοστό δηλ. 63,7% στο σύνολο όλων των αλλοδαπών).
-Εγώ θα έλεγα ότι ο Αλβανικός εθνικισμός είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος που αντιμετωπίζει η Ελλάδα αυτή την στιγμή. Πολύ μεγαλύτερος από τον τουρκικό κίνδυνο, όσο και αν αυτό φαίνεται υπερβολικό σε μερικούς.
Η Τουρκία, ή οποιοδήποτε άλλο κράτος που θα μπορούσε να μας απειλήσει, είναι ένα συγκροτημένο κράτος που μας απειλεί με έναν συγκεκριμένο, απτό και προκαθορισμένο τρόπο. Ας υποθέσουμε ακόμη και ότι γίνεται ένας πόλεμος με την Τουρκία, στον οποίο θα παθαίναμε εκ νέου μία μεγάλη εθνική καταστροφή, τα αποτελέσματα θα ήταν τέτοια που θα μπορούσαμε να τα απορροφήσουμε.
Στην περίπτωση των Αλβανών, δεν έχουμε μία συγκεκριμένη και συγκροτημένη απειλή. Ουσιαστικά έχουμε το πρόβλημα του να κινδυνεύει η χώρα, να αποκτήσει μία δεύτερη εθνότητα μέσα στο ίδιο της το έδαφος, μέρος της οποίας έχει έναν συγκεκριμένο, επιθετικό εθνικισμό.
Άρα αντιμετωπίζουμε το φαινόμενο να γίνουμε μία χώρα με δύο διαφορετικούς, ανταγωνιζόμενους εθνικισμούς, μέσα στο ίδιο της το έδαφος. Και δεν μιλάμε για εθνικισμούς, όπως στην Ισπανία, στην χώρα των Βάσκων, όπου ο εθνικισμός εντοπίζεται σε συγκεκριμένο γεωγραφικό σημείο. Μιλάμε για ανταγωνιστικό εθνικισμό, μέσα στις ίδιες πόλεις, στις ίδιες γειτονιές, στις ίδιες πολυκατοικίες. Ένα ακραία εφιαλτικό σενάριο της πιθανότητας ‘ρουαντοπαίησης’ της Ελλάδος.
Όσο κι αν αυτό φαίνεται υπερβολικό σε μερικούς, στην πραγματικότητα μπορεί να συμβεί! Όσες φορές έχω μιλήσει με ανθρώπους και αναφερόμαστε σε τέτοια σενάρια. αν μου πουν “αυτό έχει λίγες πιθανότητες να συμβεί”, η απάντηση που προσπαθώ να δώσω είναι:
Και να παίξεις ρωσική ρουλέτα, έχεις λίγες πιθανότητες να σου “κάτσει” η σφαίρα. Στην πραγματικότητα εάν παίξεις ρωσική ρουλέτα, έχεις καλές πιθανότητες να επιζήσεις. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι μία ακραία, επικίνδυνη διαδικασία. Το πρόβλημα της ανάπτυξης του αλβανικού εθνικισμού στην Ελλάδα και οι πιθανότητες, οι σκέψεις που υπάρχουν για ένταξη του αλβανικού πληθυσμού μέσο στον ελληνικό πληθυσμιακό κορμό, με πλήρη δικαιώματα πολίτη, είναι μία ενέργεια σαν να παίζεις ρωσική ρουλέτα με το ίδιο σου το μέλλον.
Μπορεί να μην δημιουργήσει τίποτε. Μπορεί όντως να οδηγηθούμε σε μία ισορροπημένη και αρμονική πολυπολιτισμική κοινωνία, μια κοινωνία πολιτών. Πράγματι μπορεί να γίνει έτσι. Ίσως είναι πολύ πιο πιθανό κιόλας. Αλλά υπάρχει και η πιθανότητα του να οδηγηθούμε σε μία νέα βαλκανική Ρουάντα. Που θα είναι κάτι πολύ χειρότερο και από την Βοσνία και από το Κόσοβο.
Μπορεί αυτός ο αλβανικός εθνικισμός να ενδυθεί τον ισλαμικό μανδύα; Σε συμμαχία ίσως και με την Τουρκία και τον εκκοσμικευμένο ισλαμισμό της;
Εγώ χωρίς να είμαι ιστορικός, θεωρώ ότι κανένα έθνος στον πλανήτη δεν μπορεί να ζήσει, δεν μπορεί να λειτουργήσει, χωρίς θρησκεία. Οι Αλβανοί, τώρα βγαίνουν, αρχίζουν να βγαίνουν από περίοδο του βίαιου αθεϊσμού, την οποία είχε επιβάλλει το καθεστώς Χότζα, και κατά συνέπεια αργά η γρήγορα θα βρεθούν σε επαφή με τις ισλαμικές τους ρίζες Είναι πάρα πολύ πιθανόν ο αλβανικός εθνικισμός να ενσωματωθεί στον ισλαμικό επίσης εθνικισμό και να δημιουργήσει ένα πολύ επικίνδυνο γεωπολιτικό μέγεθος.
Σε κάθε περίπτωση, εγώ ανησυχώ πάρα πολύ για το ότι οι επόμενες γενεές των Αλβανών πολιτών στην Ελλάδα, η δεύτερη και η τρίτη γενεά, δηλ. ανθρώπων αλβανικής καταγωγής που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Ελλάδα, είναι πιθανόν να ολισθήσουν προς έναν ακραία αλβανικό εθνικισμό. Προς έναν ακραίο αλβανικού τύπου ισλαμικό φονταμενταλισμό και αυτό να οδηγήσει την Ελλάδα, τους Έλληνες και τους Αλβανούς πολίτες σε πολύ ακραίες καταστάσεις!
Η πιθανότητα αυτή ενισχύεται από το γεγονός ότι οι επόμενες γενεές πολιτών Αλβανικής καταγωγής θα αντιμετωπίσουν αυτό που έτσι και αλλιώς αντιμετωπίζουν και οι Έλληνες, την έλλειψη προοπτικών, γεγονός που αναμένεται να στρέψει κάποιους από αυτούς σε ακραίες εθνικιστικές πρακτικές. Επίσης θα ήθελα να πω ότι κατά την ταπεινή μου άποψη, οι μετριοπαθείς πλειοψηφίες δεν είναι αυτές που παίζουν τόσο μεγάλο ρόλο στην διαμόρφωση του μέλλοντος. Στην πραγματικότητα, οι ακραίες και αποφασισμένες μειοψηφίες είναι αυτές που σέρνουν τις πλειοψηφίες στα ιστορικό γίγνεσθαι. Και γι αυτό δεν λέει τίποτε το αν σκεφτόμαστε ότι το 90 ή το 99% των Αλβανών στην Ελλάδα θα είναι ήσυχοι και παραγωγικοί πολίτες και θα απορροφηθούν από τους Έλληνες.
Γιατί αν το 1% ή και το ένα τοις χιλίοις αποφασίσει να ακολουθήσει ακραία εθνικιστική πολιτική και αντιστοίχως αν το 1% των Ελλήνων ακολουθήσει επίσης ακραία εθνικιστική πολιτική, τότε θα βρεθούμε σε πολύ επικίνδυνες καταστάσεις.
Μην ξεχνάμε ότι και στην Βοσνία όταν κατέρρευσε η Γιουγκοσλαβία η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών ήθελε ειρήνη και να ζήσει από κοινού με τους γείτονές τους. Όμως αυτό δεν συνέβη. Κι από αυτό βλέπουμε ότι όταν η Ιστορία φτάνει σε κρίσιμο σταυροδρόμια, δυστυχώς είναι οι βίαιες και αποφασισμένες μειοψηφίες και οι φανατισμένες, αυτές που παίζουν ρόλο.
Φυσικά η λύση στο πρόβλημα αυτό δεν είναι η απομόνωση των Αλβανών, ούτε η σύγκρουση μαζί τους. Ίσως το πιο ρεαλιστικό που θα μπορούσαμε να ελπίζουμε θα ήταν η ένταξη των Αλβανών στο ευρωπαϊκό όραμα, έτσι ώστε δια της πορείας προς την υπαγωγή σε μία ευρύτερη ευρωπαϊκή ταυτότητα να υπερβούν την παγίδα του εθνικισμού.
Απόσπασμα από συνέντευξης του Κωνσταντίνου Γρίβα στο περιοδικό ‘Patria’ (τεύχος 12, Ιούλιος – Αύγουστος 2008).