Ρεπορτάζ : Ελένη ΚωσταρέλουΠεραιτέρω κόψιμο 10% των αποδοχών στον δημόσιο τομέα, καθιέρωση συντελεστή ΦΠΑ 15% και συντελεστή πολυτελείας 30%, καθώς και αύξηση ΕΦΚ σε καύσιμα, ποτά και τσιγάρα περιλαμβάνει το δεύτερο πακέτο συμπληρωματικών μέτρων, που απεργάζεται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Προς το παρόν βάζει φρένο στο χουβαρνταλίκι των υπουργών, καθώς τους κόβει κατά 92% τις μηνιαίες πιστώσεις τους. Το επιτελείο της οδού... Νίκης φαίνεται να τάσσεται υπέρ της άποψης ενός «συμπληρωματικού πακέτου», καθώς πρέπει να προλάβουμε να πάρουμε τα μέτρα πριν μας τα επιβάλει η Ε.Ε., ώστε να αποφευχθεί η κατάργηση του 14ου μισθού, λόγω των έντονων κοινωνικών αντιδράσεων και του τεράστιου πολιτικού κόστους.
Το τελευταίο δεκαήμερο του μήνα είναι το πιο κρίσιμο, καθώς το οικονομικό επιτελείο θα έχει σαφή εικόνα για την πορεία των εσόδων και των δαπανών του προϋπολογισμού. Οπότε θα μπορεί να κρίνει αν απαιτείται ή όχι συμπληρωματικό πακέτο μέτρων. Το «μαξιλάρι» των 650 εκατ. ευρώ του Ιανουαρίου από την έκτακτη εισφορά στις μεγάλες επιχειρήσεις αντικαθίσταται τον Φεβρουάριο από την τελευταία δόση της ρύθμισης για την ευνοϊκή εξόφληση των οφειλών από ΦΠΑ, αλλά βαραίνει η απεργία των τελωνειακών και των εργαζομένων στο υπουργείο Οικονομικών.
Το πρώτο ενημερωτικό σημείωμα αποστέλλεται στις Βρυξέλλες στις 7 Μαρτίου και στις 15 του μήνα θα κριθούμε αν τα πάμε καλά ή όχι, ενώ απεύχονται την προσφυγή στο ΔΝΤ. Οι αποφάσεις για τα όποια μέτρα, σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, θα ληφθούν κατά αυξημένη πλειοψηφία από τις χώρες-μέλη της Ε.Ε., επί της οποίας διαδικασίας η Ελλάδα δεν θα έχει δικαίωμα ψήφου (άρθρο 121 παρ. 4).
Στην περίπτωση που η κυβέρνηση βρεθεί μπροστά στις αποκλίσεις των στόχων ως προς το ΑΕΠ και το κόστος δανεισμού που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τότε θα προχωρήσει πριν από τα μέσα Μαρτίου σε δευτέρο (σ.σ. το πρώτο ανακοινώθηκε από τον πρωθυπουργό στις 3 Φεβρουαρίου) συμπληρωματικό πακέτο μέτρων. Ηδη, ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο της αύξησης του ΦΠΑ και του ΕΦΚ σε καύσιμα. Οι τάσεις που διαμορφώνονται αυτή την περίοδο στο υπουργείο Οικονομικών ως προς τα πλέον «7» κρίσιμα μέτρα, με μπαλαντέρ ένα μέτρο-κλειδί που ήδη ελήφθη για την περικοπή των δαπανών, είναι:
Κόβει το 92% από υπουργούς
1Μπήκε φρένο στο χουβαρνταλίκι των υπουργών, καθώς τους κόβουν το 92% των πιστώσεων. Με νεότερη απόφαση του υφυπουργού Οικονομικών Φίλιππου Σαχινίδη, ανακαλούνται οι αποφάσεις του περασμένου Δεκεμβρίου για περικοπές από μηδέν μέχρι 80% και ενεργοποιείται η οριζόντια περικοπή όλων των κονδυλίων. Οπως αναφέρεται στην εγκύκλιο: «Ορίζουμε τη διάθεση όλων των πιστώσεων του προϋπολογισμού εξόδων οικονομικού έτους 2010 των υπουργείων, περιφερειών και περιφερειακών υπηρεσιών σε 8% κατά μήνα».
Προφανώς, οι υπουργοί και οι περιφερειάρχες δεν ακολούθησαν τις αυστηρές συστάσεις που δόθηκαν ακόμη και από τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Δεν εξαιρούνται ούτε οι πιστώσεις για συνταγματικά βάρη, αποδοχές προσωπικού, υπερωρίες, νυχτερινά, Κυριακές και εξαιρέσιμα, μετατάξεις προσωπικού, μετακινήσεις ή αποσπάσεις υπαλλήλων, ασφάλιση δημοσίων υπαλλήλων, συντάξεις δημοσίων λειτουργών, ενοίκια, επιχορηγήσεις σε Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, δαπάνες για ύδρευση, φωτισμό, καύσιμα, κοινόχρηστα, επιχορηγήσεις ΑΕΙ και ΤΕΙ.
Θα ψαλιδίσουν το «δώρο»;
2Στο δίλημμα «περαιτέρω περικοπή ή κατάργηση του 14ου μισθού», φαίνεται να κερδίζει έδαφος το πρώτο σενάριο, καθώς το δημοσιονομικό όφελος είτε στη μία είτε στην άλλη περίπτωση υπολογίζεται στα 700 - 900 εκατ. ευρώ (περίπου 200 εκατ. από τις συντάξεις). Το πλεονέκτημα της πρώτης εκδοχής έχει και το μικρότερο πολιτικό κόστος, σημείωνε στην «Ε» αρμόδιος παράγοντας του υπουργείου, τονίζοντας πως σε καμία περίπτωση δεν πρέπει τα όποια μέτρα να προκαλέσουν έντονες κοινωνικές αντιδράσεις από την πλειονότητα των πολιτών.
Το πρώτο σενάριο προβλέπει περαιτέρω περικοπή των αποδοχών κατά μέσο όρο γύρω στο 5%, ανεβάζοντας το συνολικό κόψιμο (σ.σ. η πρώτη περικοπή εξαγγέλθηκε από τον πρωθυπουργό στις 3/2) μεσοσταθμικά στο 10%. Ουσιαστικά θα μιλάμε για μειώσεις ακόμη και πάνω από 20%. Μεταξύ αυτών που κόβονται είναι τα έξοδα κίνησης και ενδεχομένως μέχρι 100% (σ.σ. ο υπουργός Οικονομικών έχει δεσμευθεί στους εφοριακούς ότι η περικοπή περιορίζεται στο 10% και ότι θα παραμείνουν εκτός φορολογικής κλίμακας), τα ειδικά επιδόματα (ΔΙΒΕΕΤ, ΔΕΤΕ, ΔΕΧΕ κ.λπ.), οι υπερωρίες, τα εξαιρέσιμα, οι αργίες και τα νυχτερινά και κάθε είδους πρόσθετη παροχή πέραν του βασικού μισθού σε ποσοστό γύρω στο 10%. Σημειώνεται ότι μόνο η μείωση 10% στα επιδόματα αποφέρει 650 εκατ. ευρώ ετησίως.
Από το μέτρο δεν θα γλιτώσουν ούτε οι συντάξεις του Δημοσίου άνω των 2.000 ευρώ, καθώς συζητούν μεγαλύτερη περικοπή, ενώ εξετάζεται επέκταση και σε μικρότερου ύψους συντάξεις. Το δεύτερο σενάριο, που προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις αρκετών υπουργών στο άτυπο υπουργικό συμβούλιο της περασμένης Τετάρτης, προβλέπει το κόψιμο του 14ου μισθού (Δώρο Χριστουγέννων), ενώ κάποιοι έχουν αρχίσει να αφήνουν να διαρρεύσει ακόμη και κόψιμο του 13ου μισθού (Δώρο Πάσχα και επίδομα θερινής άδειας).
Πάγωμα για άλλα 2 χρόνια
Το πάγωμα των αποδοχών και οι περικοπές των επιδομάτων να ισχύσουν και για την επόμενη διετία, που θα είναι σε ισχύ το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
Η επέκταση της μηδενικής εισοδηματικής πολιτικής στον ιδιωτικό τομέα, με στόχο τη μείωση του κόστους παραγωγής.
3Η αύξηση του ΦΠΑ θεωρείται δεδομένη. Ποιο σενάριο θα επιλεγεί, θα αποφασιστεί άμεσα και αναλόγως του τελικού οφέλους.
Η πρόταση που φαίνεται να υπερισχύει είναι η καθιέρωση ενός ενιαίου συντελεστή 15%, που θα αντικαταστήσει τον βασικό 9% και τον υψηλό 19% για τη μεγαλύτερη γκάμα προϊόντων και υπηρεσιών, η επαναφορά του συντελεστή πολυτελείας ακόμη και στο 30% (σ.σ. στη δεκαετία του '80 ήταν 36% και καταργήθηκε καθώς θεωρήθηκε ότι ενίσχυε τη φοροδιαφυγή) και η αύξηση του χαμηλού συντελεστή 4,5% ακόμη και στο 7%-8%, με πιθανό το ενδεχόμενο ένταξης των τροφίμων και ειδών βασικής ανάγκης.
Η έτερη πρόταση αφορά την αύξηση κατά 1%-3% του βασικού συντελεστή 9% και του υψηλού 19%, με μικρή αύξηση και του χαμηλού συντελεστή 4,5% επίσης κατά 1-3 ποσοστιαίες μονάδες. Παράγοντες του υπουργείου επισημαίνουν ότι κάθε μονάδα αύξησης του ΦΠΑ φέρνει στα δημόσια ταμεία περίπου 1 δισ. ευρώ έσοδα σε ετήσια βάση.
Αλλο 20% πάνω τα τσιγάρα
4.Αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα, η οποία θεωρείται δεδομένη, καθώς άνοδος 30% του φόρου φέρνει έσοδα περίπου 1 δισ. ευρώ μαζί με ΦΠΑ.
5. Ακόμη μία αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα τσιγάρα της τάξης του 20%, προκειμένου να εισρεύσουν έσοδα περίπου 650 εκατ. ευρώ.
Αύξηση και του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα ποτά της τάξης του 20%, με πρόσθετο όφελος 60 εκατ. ευρώ.
6.Στη χειρότερη περίπτωση έχει προταθεί να προχωρήσουν ακόμη και σε αναστολή των προσλήψεων στους εξαιρούμενους τομείς υγείας, παιδείας και ασφάλειας.
7. Η περαιτέρω μείωση της επιχορήγησης στα ασφαλιστικά ταμεία φαίνεται να είναι ένα από τα μέτρα που κερδίζει συνεχώς έδαφος. Τα Ταμεία θα κληθούν να βγάλουν μόνα τους το φίδι από την τρύπα και θα αναζητήσουν στην αγορά τις λύσεις για την κάλυψη των δαπανών τους.