Έντονες αντιδράσεις προκαλεί στην Άγκυρα και τους εθνικιστικούς κύκλους της Τουρκίας η τοποθέτηση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου ότι αισθάνεται "σταυρωμένος" από την στάση της γειτονικής χώρας απέναντι στην πρωτόθρονη Εκκλησία της Ορθοδοξίας και την Ομογένεια της Πόλης. H δήλωση αυτή του Οικουμενικού Πατριάρχη διατυπώθηκε στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχώρησε στο αμερικανικό δίκτυο CBS και η οποία θα μεταδοθεί την Κυριακή το βράδυ. «Θέλω να πιστεύω ότι είναι λόγια που ειπώθηκαν εκ παραδρομής» δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου ενώ κάποιες τουρκικές εφημερίδες - όπως η εικονιζόμενη Γενί Τσάγ- ειρωνεύονται τον κ.Βαρθολομαίο. Την ίδια στιγμή η Αθήνα κάλεσε την Άγκυρα να "ακούσει" τον απογοητευμένο λόγο του Οικουμενικού Πατριάρχη.
Αντιδράσεις στην Τουρκία
«Θέλω να πιστεύω ότι είναι λόγια που ειπώθηκαν εκ παραδρομής», λέει o Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, σύμφωνα με ανταπόκριση του ΑΠΕ από την Πόλη, σχετικά με τις δηλώσεις που αποδίδονται στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο πως αισθάνεται «σταυρωμένος» στην Τουρκία. Η δήλωση αυτή λέγεται ότι έγινε στον ανταποκριτή του αμερικανικού τηλεοπτικού δικτύου που προετοίμασε τον περασμένο Μάιο πρόγραμμα για το Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη και τη θεολογική σχολή της Χάλκης. Στην Τουρκία τις τελευταίες μέρες δόθηκε μεγάλη δημοσιότητα στην αποστροφή περί «εσταυρωμένου», που αποδίδεται στον Οικουμενικό Πατριάρχη.
«Θεωρώ ιδιαίτερα ατυχή την παρομοίωση με τη σταύρωση», είπε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις δημοσιογράφων.
«Στην ιστορία μας και στα δικά μας έθιμα δεν υπήρξε ποτέ σταύρωση, ούτε θα υπάρξει», είπε ο κ.Νταβούτγλου και προσέθεσε ότι «Δεν μπορώ να συνδυάσω την παρομοίωση αυτή με την ώριμη προσωπικότητα του Πατριάρχη».
«Η Τουρκική Δημοκρατία είναι ένα κοσμικό, δημοκρατικό κράτος δικαίου. Η Τουρκία δεν αξιολογεί τους πολίτες της βάσει της θρησκευτικής τους ταυτότητας. Όλοι οι πολίτες είναι ίσοι», επανέλαβε ο Τούρκος υπουργός απαντώντας στα όσα λέγεται ότι είπε στο αμερικανικό πρόγραμμα ο Πατριάρχης περί « δευτέρας κατηγορίες πολιτών» στην Τουρκία.
«Αν ο αξιότιμος κ. Βαρθολομαίος, έχει παράπονα, μπορεί να τα διαβιβάσει σε μας, στις αρμόδιες Αρχές». «Δεν μπορούμε να αποδεχτούμε συγκρίσεις που δεν τις αξίζουμε», είπε ό Τούρκος υπουργός.
Η δικηγόρος κα Κezban Hatemi που έχει πολλές φορές αναλάβει ενώπιον των τουρκικών δικαστηρίων υποθέσεις του Οικουμενικού πατριαρχείου, σημείωσε ότι είναι περίεργη η χρονική στιγμή η οποία επελέγη για να κυκλοφορήσουν στην Τουρκία «δηλώσεις» που αποδίδονται, στον Οικουμενικό Πατριάρχη. «Το πρόγραμμα δεν έχει ακόμα μεταδοθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, άλλωστε είναι ένα πρόγραμμα που ετοιμάστηκε πολλούς μήνες πριν, με προβληματίζει η επιλογή της στιγμής που γίνονται αυτές οι διαρροές», είπε η κυρία Χατεμί.
Η δικηγόρος παρατηρεί ωστόσο ότι η «σταύρωση», που αποδίδεται τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, δεν απέχει από την πραγματικότητα.
Η κα Χατεμί θύμισε ότι ο δρόμος στο Φανάρι, όπου βρίσκεται ο Πατριαρχικός Οίκος φέρει το όνομα «Σατρατζάμ Αλι Πασά», του οθωμανού «πρωθυπουργού» που διέταξε τον απαγχονισμό του Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε'. «Εσεις δεν θα είσασταν στα «καρφιά», καθημερινά, αν βλέπατε το όνομα αυτό στον τοίχο του Πατριαρχείου»; είπε στον τουρκικό τύπο!
Η Αθήνα για τις δηλώσεις του Οικουμενικού Πατριάρχη
«Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος είναι ο θρησκευτικός και πνευματικός ηγέτης εκατοντάδων εκατομμυρίων Ορθοδόξων Χριστιανών σε όλο τον κόσμο. Είναι ένας ηγέτης που διακρίνεται για τη σοφία και τη μετριοπάθειά του, αλλά και για την αταλάντευτη υποστήριξη της τουρκικής ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όταν η απογοήτευση ενός τέτοιου ηγέτη αποτυπώνεται με τόσο ξεκάθαρο τρόπο, όσο στη συνέντευξη, αποσπάσματα της οποίας είδαμε, είναι χρέος όλων και κυρίως αυτών που φέρουν την ευθύνη για την κατάσταση που αντιμετωπίζει το Οικουμενικό Πατριαρχείο και η ελληνική μειονότητα, να τον ακούσουν με προσοχή", δηλώνει ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Γρ. Δελαβέκουρας, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τη συνέντευξη που παραχώρησε ο Οικουμενικός Πατριάρχης στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CBS και την αντίδραση του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Α. Νταβούτογλου.
"Οι υποχρεώσεις της Τουρκίας", συνεχίζει ο κ Δελαβέκουρας, "είναι γνωστές και κανένας δεν μπορεί να προσποιηθεί ότι δεν τις γνωρίζει. Τα προβλήματα, τα εμπόδια και οι ελλείψεις έχουν καταγραφεί αναλυτικά, και στις σχετικές εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μεταξύ των υποχρεώσεών της έναντι της ΕΕ, πρωταρχική θεση κατέχει ο σεβασμός των θρησκευτικών ελευθεριών και των μειονοτικών δικαιωμάτων, όπως ρητά αναφέρεται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της ΕΕ που υιοθετήσαμε πριν λίγες ημέρες".
"Πέρα από αυτονόητη υποχρέωση έναντι των πολιτών της, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την πρόοδο της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας προς την ΕΕ», καταλήγει ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών.
Αντιδράσεις στην Τουρκία
«Θέλω να πιστεύω ότι είναι λόγια που ειπώθηκαν εκ παραδρομής», λέει o Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, σύμφωνα με ανταπόκριση του ΑΠΕ από την Πόλη, σχετικά με τις δηλώσεις που αποδίδονται στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο πως αισθάνεται «σταυρωμένος» στην Τουρκία. Η δήλωση αυτή λέγεται ότι έγινε στον ανταποκριτή του αμερικανικού τηλεοπτικού δικτύου που προετοίμασε τον περασμένο Μάιο πρόγραμμα για το Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη και τη θεολογική σχολή της Χάλκης. Στην Τουρκία τις τελευταίες μέρες δόθηκε μεγάλη δημοσιότητα στην αποστροφή περί «εσταυρωμένου», που αποδίδεται στον Οικουμενικό Πατριάρχη.
«Θεωρώ ιδιαίτερα ατυχή την παρομοίωση με τη σταύρωση», είπε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις δημοσιογράφων.
«Στην ιστορία μας και στα δικά μας έθιμα δεν υπήρξε ποτέ σταύρωση, ούτε θα υπάρξει», είπε ο κ.Νταβούτγλου και προσέθεσε ότι «Δεν μπορώ να συνδυάσω την παρομοίωση αυτή με την ώριμη προσωπικότητα του Πατριάρχη».
«Η Τουρκική Δημοκρατία είναι ένα κοσμικό, δημοκρατικό κράτος δικαίου. Η Τουρκία δεν αξιολογεί τους πολίτες της βάσει της θρησκευτικής τους ταυτότητας. Όλοι οι πολίτες είναι ίσοι», επανέλαβε ο Τούρκος υπουργός απαντώντας στα όσα λέγεται ότι είπε στο αμερικανικό πρόγραμμα ο Πατριάρχης περί « δευτέρας κατηγορίες πολιτών» στην Τουρκία.
«Αν ο αξιότιμος κ. Βαρθολομαίος, έχει παράπονα, μπορεί να τα διαβιβάσει σε μας, στις αρμόδιες Αρχές». «Δεν μπορούμε να αποδεχτούμε συγκρίσεις που δεν τις αξίζουμε», είπε ό Τούρκος υπουργός.
Η δικηγόρος κα Κezban Hatemi που έχει πολλές φορές αναλάβει ενώπιον των τουρκικών δικαστηρίων υποθέσεις του Οικουμενικού πατριαρχείου, σημείωσε ότι είναι περίεργη η χρονική στιγμή η οποία επελέγη για να κυκλοφορήσουν στην Τουρκία «δηλώσεις» που αποδίδονται, στον Οικουμενικό Πατριάρχη. «Το πρόγραμμα δεν έχει ακόμα μεταδοθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, άλλωστε είναι ένα πρόγραμμα που ετοιμάστηκε πολλούς μήνες πριν, με προβληματίζει η επιλογή της στιγμής που γίνονται αυτές οι διαρροές», είπε η κυρία Χατεμί.
Η δικηγόρος παρατηρεί ωστόσο ότι η «σταύρωση», που αποδίδεται τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, δεν απέχει από την πραγματικότητα.
Η κα Χατεμί θύμισε ότι ο δρόμος στο Φανάρι, όπου βρίσκεται ο Πατριαρχικός Οίκος φέρει το όνομα «Σατρατζάμ Αλι Πασά», του οθωμανού «πρωθυπουργού» που διέταξε τον απαγχονισμό του Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε'. «Εσεις δεν θα είσασταν στα «καρφιά», καθημερινά, αν βλέπατε το όνομα αυτό στον τοίχο του Πατριαρχείου»; είπε στον τουρκικό τύπο!
Η Αθήνα για τις δηλώσεις του Οικουμενικού Πατριάρχη
«Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος είναι ο θρησκευτικός και πνευματικός ηγέτης εκατοντάδων εκατομμυρίων Ορθοδόξων Χριστιανών σε όλο τον κόσμο. Είναι ένας ηγέτης που διακρίνεται για τη σοφία και τη μετριοπάθειά του, αλλά και για την αταλάντευτη υποστήριξη της τουρκικής ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όταν η απογοήτευση ενός τέτοιου ηγέτη αποτυπώνεται με τόσο ξεκάθαρο τρόπο, όσο στη συνέντευξη, αποσπάσματα της οποίας είδαμε, είναι χρέος όλων και κυρίως αυτών που φέρουν την ευθύνη για την κατάσταση που αντιμετωπίζει το Οικουμενικό Πατριαρχείο και η ελληνική μειονότητα, να τον ακούσουν με προσοχή", δηλώνει ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Γρ. Δελαβέκουρας, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τη συνέντευξη που παραχώρησε ο Οικουμενικός Πατριάρχης στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CBS και την αντίδραση του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Α. Νταβούτογλου.
"Οι υποχρεώσεις της Τουρκίας", συνεχίζει ο κ Δελαβέκουρας, "είναι γνωστές και κανένας δεν μπορεί να προσποιηθεί ότι δεν τις γνωρίζει. Τα προβλήματα, τα εμπόδια και οι ελλείψεις έχουν καταγραφεί αναλυτικά, και στις σχετικές εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μεταξύ των υποχρεώσεών της έναντι της ΕΕ, πρωταρχική θεση κατέχει ο σεβασμός των θρησκευτικών ελευθεριών και των μειονοτικών δικαιωμάτων, όπως ρητά αναφέρεται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της ΕΕ που υιοθετήσαμε πριν λίγες ημέρες".
"Πέρα από αυτονόητη υποχρέωση έναντι των πολιτών της, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την πρόοδο της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας προς την ΕΕ», καταλήγει ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών.